ខេត្ត ព្រៃវែង ហេតុអ្វីបានជាគេហៅថា ខេត្ត ព្រៃវែង? សំបូរភ្នំ សំបួរព្រៃ? យោងតាមការវិភាគផែនទីចាស់ជំនាស់សៀម វៀតណាម និង បារាំងកាន់កាប់នគរខ្មែរ គឺកាលណោះមាន ខេត្តមួយធំ (ស្មើរនឹងរដ្ឋដែរ) ឈ្មោះថា បាភ្នំ ដែលជាអតីតនគរខ្មែរពីដើម។ ការសរសេរលំអៀង ដោយជនជាតិបរទេស ពេលខ្លះសរសេរថា បាណាម ក៍មាន។ តំបន់ព្រៃវែង គឺ ទីតាំងមួយដែលលាតសន្ទឹង ពី ព្រៃវែង បាភ្នំ ទៅព្រៃសួយ ទៅព្រៃនគរកំពង់ចាម ទៅព្រៃ គោ ទៅ ព្រៃអន្លង់ភេ Prey Long Phee ដែលសព្វថ្ងៃ គេហៅក្លាយជា ព្រៃឡង់ ខ្លះថាព្រៃវែង Long Forest/Prey Long/ Prey Lang តាមពិតគឺ អន្លង់។ ព្រៃវែងកាលដើម ឡើយមកជាប់ជាមួយ ព្រៃវែងនៅភ្នំពេញ (សង្កាត់ព្រៃវែង) កាលណោះមិនទាន់ឃើញមាន ខេត្តកណ្តាកទេ។
កោះសន្តិភាព ខេត្តព្រៃវែង ៖ ខេត្តព្រៃវែង គឺជាខេត្តមួយដែលស្ថិតនៅភាគខាងកើត និងមានចម្ងាយប្រមាណជា៩០គីឡូម៉ែត្រ ពីរាជធានីភ្នំពេញ ។ខេត្តនេះបែងចែកជា១៣ក្រុង-ស្រុក ក្នុងនោះស្រុកបាភ្នំ គឺជាស្រុកតែមួយគត់ ដែលមានភ្នំដែលមហាជនទូទៅបានស្គាល់យ៉ាងច្បាស់ គឺភ្នំឈើកាច់ ហើយភ្នំនេះក៏មានជាប់ទាក់ទិនទៅនិងរឿងរ៉ាវប្រវត្តិសាស្ត្រក៏ដូចជា រឿងព្រេងជាច្រើនផងដែរ ។តាមការបញ្ជាក់ពីអាជ្ញាធរស្រុកបាភ្នំបានឲ្យដឹងថា
ភ្នំឈើកាច់នេះជាកម្រងជួរភ្នំដ៏ធំមួយដែលស្ថិតនៅក្នុងឃុំជើងភ្នំ និងឃុំឈើកាច់នៃស្រុកបាភ្នំកម្រងជួរភ្នំនេះមានភ្នំទាំងតូច ទាំងធំ សរុបចំនួន១៤ភ្នំ ស្ថិតនៅក្បែៗគ្នា និងមានឈ្មោះរៀងៗខ្លួនដែលចាស់ទុំពីមុនដាក់ឲ្យទៅតាមរូបសណ្ឋានរបស់វាដូចជា ភ្នំសំពៅ ភ្នំបាញ់ចារ ភ្នំតូច ភ្នំធំ ភ្នំល្អាង ភ្នំអ្នកតាទូលឈ្នាង ភ្នំយាយទូលកញ្ច្រែង ភ្នំគុកប្រជៀវ ភ្នំកំផ្លុក ភ្នំស្លឹកគ្រៃ ភ្នំថ្មបាញ់ ភ្នំថ្មសរ ភ្នំយាយមេសរ និងភ្នំកំពូលឈើកាច់ ។បើតាមការរៀបរាប់របស់ចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យដែលរស់នៅក្នុងតំបន់ភ្នំឈើកាច់នេះបានឲ្យដឹងថា ភ្នំមួយចំនួនក្នុងចំណោមភ្នំទាំងអស់នេះមានភ្នំមួយចំនួនមានរឿងរ៉ាវទាក់ទងទៅនឹងរឿងព្រេងនិទានដូចជា ភ្នំសំពៅដែលនៅក្បែវត្តវិហារធំ ឬវិហារគុក ដូនតាពីសម័យមុនបាននាំគ្នាហៅភ្នំនេះថា ភ្នំសំពៅ ព្រោះទីតាំងនោះមានរឿងព្រេងនិទានដំណាលថា មានសំពៅធំ១គ្រឿងបានបើកមកលិចបាត់នៅត្រង់ទីតាំងនោះតែមិនដឹងពិត ឬមិនពិតនោះទេ លឺតែចាស់ៗដំណាលតៗគ្នាមកទើបនាំគ្នាហៅភ្នំនោះថា ភ្នំសំពៅ រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ ។ភ្នំអ្នកតាទូលឈ្នាង នៅលើកំពូលភ្នំនេះមានដុំថ្ម១ផ្ទាំងធំ ដែលមានរាងដូចឈ្នាង និងមានដុំថ្ម១ដុំទៀត នៅទូលពីក្រោមដែលគេមើលទៅមិនសមអាចបន្តុបជាប់គ្នាសោះ ព្រោះថ្មខាងលើមានទំហំធំ ឯថ្មខាងក្រោមតូចខុសគ្នាឆ្ងាយ តែបែរជាអាចទ្រថ្មខាងលើជាប់ ទោះបីជាប្រឈមនិងភ្លៀងខ្យល់បោកបក់មករាប់រយឆ្នាំហើយក៏ដោយ ។ ភ្នំនេះចាស់ៗបានដំណាលតៗគ្នាមកថា មានបុរសម្នាក់ដែលរស់នៅជាមួយម្តាយនៅក្នុងខេត្តបាភ្នំ ( ឈ្មោះខេត្តព្រៃវែងសម័យមុន ក្រោយមកដូរជាខេត្តព្រៃវែងវិញ) បានវាយសម្លាប់ម្តាយរបស់ខ្លួនដោយសារតែឃើញបាយដែលម្តាយយកមកឲ្យហូបតិចពេក លុះពេលវាយម្តាយស្លាប់ហើយហូបបាយនោះមិនអស់ទើបភ្ញាក់ខ្លួនស្តាយស្រណោះអាណិតម្តាយ ហើយបានដាក់អង្ករក្នុងឈ្នាងដើររកដូរម្តាយ ពីអ្នកស្រុក តែគ្មានអ្នកណាដូរឲ្យរហូតចុងក្រោយក៏ដើរមកដួលស្លាប់នៅលើភ្នំនេះកើតទៅជាដុំថ្ម២ដុំ ខាងក្រោមតូចទូលដុំថ្មផ្ទាំងធំនៅខាងលើដូចជា បុរសទូលឈ្នាងដើររកម្តាយទើបចាស់ៗនាំគ្នាហៅភ្នំនេះថា អ្នកតាទូលឈ្នាងរហូតដល់សព្វថ្ងៃ ។ចំណែកភ្នំល្អាងវិញភ្នំនេះមានល្អាងដ៏ធំមួយនៅចង្កេះភ្នំហើយមានជម្រៅជ្រៅចុះទៅក្រោម ងងឹតសូន្យឈឹងប្រៀបដូចជា រូងភ្នំដ៏វែងមួយចាស់ៗបានដំណាលប្រាប់តៗគ្នាថា នៅក្នុងរូងនេះមានសត្វគ្រប់ប្រភេទរស់នៅ ហើយធ្លាប់មានអ្នកសច្ចំ អ្នករៀនមន្តអាគមចុះទៅក្នុងរូងភ្នំនេះ ហើយបានទៅផុសឡើងមកលើវិញនៅភ្នំជើងអណ្តែងឯខេត្តស្វាយរៀងដែលបច្ចុប្បន្នស្ថិតនៅក្នុងដីប្រទេសវៀតណាមឯណោះ តែទោះជាយ៉ាងណារាប់សិបឆ្នាំមកនេះមិនដែលមានអ្នកណាហ៊ានចុះទៅក្នុងរូងភ្នំនេះទៀតទេព្រោះ វាប្រថុយ និងគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងមិនដឹងថា ក្នុងនោះពេលនេះមានសត្វសាហាវ និងកត្តាគ្រោះថ្នាក់អ្វីខ្លះ ។ រីឯភ្នំយាយទូលកញ្ច្រែងមានផ្ទាំងថ្មដ៏ធំមួយនៅលើកំពូលភ្នំរូបរាងដូចជា កញ្ច្រែង និងមានរឿងព្រេងនិទានដូចជា ភ្នំអ្នកតាទូលឈ្នាងដែរ ប៉ុន្តែដោយសារ តែមិនមានអ្នកយកមកនិយាយ ទើបយូរៗទៅអ្នកស្រុកភ្លេចរឿងនិទាននេះអស់នៅសល់តែឈ្មោះរហូតដល់សព្វថ្ងៃ ។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយក្នុងចំណោមភ្នំទាំងអស់នោះមានភ្នំមួយដែលអ្នកស្រុកមានជំនឿថាជាភ្នំមានបារមីស័ក្ដិសិទ្ធិ ហើយតែងតែនាំគ្នាធ្វើពិធីបុណ្យសែនព្រេនជារៀងរាល់ឆ្នាំ រហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ ដោយឲ្យឈ្មោះថា បុណ្យឡើងអ្នកតានោះ គឺភ្នំយាយមេសរ ។ ភ្នំនេះមានរឿងព្រេងនិទានទាក់ទងទៅនឹងប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ ដោយចាស់ៗបានដំណាលថា កាលសម័យនគរភ្នំស្តេចខ្មែរបានបញ្ជូនមេទ័ពម្នាក់ឈ្មោះគីរីផលឲ្យទៅរៀនក្បួនយុទ្ធសាស្ត្រធ្វើសឹកសង្គ្រាម និងមន្តវិជ្ជាសិល៌្បសាស្ត្រនៅប្រទេសក្រិចជាមួយបុរសខ្មែរម្នាក់ទៀត ដែលខ្លាំងពូកែនៅក្នុងនគរ ។នៅនគរក្រិចកម្លោះគីរីផលបានជួប និងនារីម្នាក់ឈ្មោះ មេ.សរ ដែលជាមេទ័ពប្រទេសក្រិច ហើយក្រោយពីរៀនចប់ស្តេចប្រទេសក្រិចបានរៀបការឲ្យអ្នកទាំង២តែមិនឲ្យគីរីផលត្រឡប់មកនគរភ្នំវិញទេ ។ ចំណែកគីរីផល ពេលដែលរួមរស់ជាមួយគ្នាបានកូនប្រុសម្នាក់ឈ្មោះ គីរីជោត ហើយក្រោយមកគីរីផលបានលឺដំណឹងថា នគរភ្នំកំពុងមានចម្បាំងជាមួយនគរចំប៉ាក៏រត់គេចខ្លួនត្រឡប់មកនគរវិញតែម្នាក់ឯង ហើយរឿងនេះបានដឹងដល់ស្តេចក្រិចមានការខឹងសម្បាជាខ្លាំងក៏បញ្ជាឲ្យគេតាមមកកាត់ក្បាលគីរីផលដាក់ហឹបយកទៅវិញ ។ រីឯប្រពន្ធគីរីផល និងកូនប្រុសក៏តាមមកដែរ តែយឺតពេលទៅហើយព្រោះគីរីផលបានព្រមឲ្យគេកាត់ក្បាល ដើម្បីជាថ្នូរមិនប្រកាសសង្គ្រាមជាមួយប្រទេសក្រិច ពេលឃើញសពប្តីអត់ក្បាលនាងមេសរក៏កាត់ក្បាលកូនដំរីយកមកភ្ជាប់ និងដងខ្លួនប្តីធ្វើឲ្យប្តីរស់ឡើងវិញ តែនិយាយមិនកើត ព្រោះដំរីមិនចេះនិយាយ ។ អស់រយៈពេលច្រើនឆ្នាំក្រោយមកទាំង៣នាក់ឳពុកម្តាយកូនក៏បានស្លាប់អស់ព្រះរាជានគរភ្នំក៏បានចាត់ឲ្យគេសាងសង់ប្រាសាទមួយតម្កល់រូបសំណាកអ្នកទាំង៣នៅលើទីទួលដ៏ខ្ពស់នេះសម្រាប់ធ្វើបុណ្យរំលឹកគុណអ្នកទាំង៣ ហើយចំណេរក្រោយៗមកអ្នកស្រុកក៏នាំគ្នាហៅរូបសំណាកនោះថា អ្នកតាមេសរ និងនាំគ្នាធ្វើបុណ្យសែនព្រេនគោរពបូជារហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ ។
ភ្នំឈើកាច់នេះជាកម្រងជួរភ្នំដ៏ធំមួយដែលស្ថិតនៅក្នុងឃុំជើងភ្នំ និងឃុំឈើកាច់នៃស្រុកបាភ្នំកម្រងជួរភ្នំនេះមានភ្នំទាំងតូច ទាំងធំ សរុបចំនួន១៤ភ្នំ ស្ថិតនៅក្បែៗគ្នា និងមានឈ្មោះរៀងៗខ្លួនដែលចាស់ទុំពីមុនដាក់ឲ្យទៅតាមរូបសណ្ឋានរបស់វាដូចជា ភ្នំសំពៅ ភ្នំបាញ់ចារ ភ្នំតូច ភ្នំធំ ភ្នំល្អាង ភ្នំអ្នកតាទូលឈ្នាង ភ្នំយាយទូលកញ្ច្រែង ភ្នំគុកប្រជៀវ ភ្នំកំផ្លុក ភ្នំស្លឹកគ្រៃ ភ្នំថ្មបាញ់ ភ្នំថ្មសរ ភ្នំយាយមេសរ និងភ្នំកំពូលឈើកាច់ ។បើតាមការរៀបរាប់របស់ចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យដែលរស់នៅក្នុងតំបន់ភ្នំឈើកាច់នេះបានឲ្យដឹងថា ភ្នំមួយចំនួនក្នុងចំណោមភ្នំទាំងអស់នេះមានភ្នំមួយចំនួនមានរឿងរ៉ាវទាក់ទងទៅនឹងរឿងព្រេងនិទានដូចជា ភ្នំសំពៅដែលនៅក្បែវត្តវិហារធំ ឬវិហារគុក ដូនតាពីសម័យមុនបាននាំគ្នាហៅភ្នំនេះថា ភ្នំសំពៅ ព្រោះទីតាំងនោះមានរឿងព្រេងនិទានដំណាលថា មានសំពៅធំ១គ្រឿងបានបើកមកលិចបាត់នៅត្រង់ទីតាំងនោះតែមិនដឹងពិត ឬមិនពិតនោះទេ លឺតែចាស់ៗដំណាលតៗគ្នាមកទើបនាំគ្នាហៅភ្នំនោះថា ភ្នំសំពៅ រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ ។ភ្នំអ្នកតាទូលឈ្នាង នៅលើកំពូលភ្នំនេះមានដុំថ្ម១ផ្ទាំងធំ ដែលមានរាងដូចឈ្នាង និងមានដុំថ្ម១ដុំទៀត នៅទូលពីក្រោមដែលគេមើលទៅមិនសមអាចបន្តុបជាប់គ្នាសោះ ព្រោះថ្មខាងលើមានទំហំធំ ឯថ្មខាងក្រោមតូចខុសគ្នាឆ្ងាយ តែបែរជាអាចទ្រថ្មខាងលើជាប់ ទោះបីជាប្រឈមនិងភ្លៀងខ្យល់បោកបក់មករាប់រយឆ្នាំហើយក៏ដោយ ។ ភ្នំនេះចាស់ៗបានដំណាលតៗគ្នាមកថា មានបុរសម្នាក់ដែលរស់នៅជាមួយម្តាយនៅក្នុងខេត្តបាភ្នំ ( ឈ្មោះខេត្តព្រៃវែងសម័យមុន ក្រោយមកដូរជាខេត្តព្រៃវែងវិញ) បានវាយសម្លាប់ម្តាយរបស់ខ្លួនដោយសារតែឃើញបាយដែលម្តាយយកមកឲ្យហូបតិចពេក លុះពេលវាយម្តាយស្លាប់ហើយហូបបាយនោះមិនអស់ទើបភ្ញាក់ខ្លួនស្តាយស្រណោះអាណិតម្តាយ ហើយបានដាក់អង្ករក្នុងឈ្នាងដើររកដូរម្តាយ ពីអ្នកស្រុក តែគ្មានអ្នកណាដូរឲ្យរហូតចុងក្រោយក៏ដើរមកដួលស្លាប់នៅលើភ្នំនេះកើតទៅជាដុំថ្ម២ដុំ ខាងក្រោមតូចទូលដុំថ្មផ្ទាំងធំនៅខាងលើដូចជា បុរសទូលឈ្នាងដើររកម្តាយទើបចាស់ៗនាំគ្នាហៅភ្នំនេះថា អ្នកតាទូលឈ្នាងរហូតដល់សព្វថ្ងៃ ។ចំណែកភ្នំល្អាងវិញភ្នំនេះមានល្អាងដ៏ធំមួយនៅចង្កេះភ្នំហើយមានជម្រៅជ្រៅចុះទៅក្រោម ងងឹតសូន្យឈឹងប្រៀបដូចជា រូងភ្នំដ៏វែងមួយចាស់ៗបានដំណាលប្រាប់តៗគ្នាថា នៅក្នុងរូងនេះមានសត្វគ្រប់ប្រភេទរស់នៅ ហើយធ្លាប់មានអ្នកសច្ចំ អ្នករៀនមន្តអាគមចុះទៅក្នុងរូងភ្នំនេះ ហើយបានទៅផុសឡើងមកលើវិញនៅភ្នំជើងអណ្តែងឯខេត្តស្វាយរៀងដែលបច្ចុប្បន្នស្ថិតនៅក្នុងដីប្រទេសវៀតណាមឯណោះ តែទោះជាយ៉ាងណារាប់សិបឆ្នាំមកនេះមិនដែលមានអ្នកណាហ៊ានចុះទៅក្នុងរូងភ្នំនេះទៀតទេព្រោះ វាប្រថុយ និងគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងមិនដឹងថា ក្នុងនោះពេលនេះមានសត្វសាហាវ និងកត្តាគ្រោះថ្នាក់អ្វីខ្លះ ។ រីឯភ្នំយាយទូលកញ្ច្រែងមានផ្ទាំងថ្មដ៏ធំមួយនៅលើកំពូលភ្នំរូបរាងដូចជា កញ្ច្រែង និងមានរឿងព្រេងនិទានដូចជា ភ្នំអ្នកតាទូលឈ្នាងដែរ ប៉ុន្តែដោយសារ តែមិនមានអ្នកយកមកនិយាយ ទើបយូរៗទៅអ្នកស្រុកភ្លេចរឿងនិទាននេះអស់នៅសល់តែឈ្មោះរហូតដល់សព្វថ្ងៃ ។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយក្នុងចំណោមភ្នំទាំងអស់នោះមានភ្នំមួយដែលអ្នកស្រុកមានជំនឿថាជាភ្នំមានបារមីស័ក្ដិសិទ្ធិ ហើយតែងតែនាំគ្នាធ្វើពិធីបុណ្យសែនព្រេនជារៀងរាល់ឆ្នាំ រហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ ដោយឲ្យឈ្មោះថា បុណ្យឡើងអ្នកតានោះ គឺភ្នំយាយមេសរ ។ ភ្នំនេះមានរឿងព្រេងនិទានទាក់ទងទៅនឹងប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ ដោយចាស់ៗបានដំណាលថា កាលសម័យនគរភ្នំស្តេចខ្មែរបានបញ្ជូនមេទ័ពម្នាក់ឈ្មោះគីរីផលឲ្យទៅរៀនក្បួនយុទ្ធសាស្ត្រធ្វើសឹកសង្គ្រាម និងមន្តវិជ្ជាសិល៌្បសាស្ត្រនៅប្រទេសក្រិចជាមួយបុរសខ្មែរម្នាក់ទៀត ដែលខ្លាំងពូកែនៅក្នុងនគរ ។នៅនគរក្រិចកម្លោះគីរីផលបានជួប និងនារីម្នាក់ឈ្មោះ មេ.សរ ដែលជាមេទ័ពប្រទេសក្រិច ហើយក្រោយពីរៀនចប់ស្តេចប្រទេសក្រិចបានរៀបការឲ្យអ្នកទាំង២តែមិនឲ្យគីរីផលត្រឡប់មកនគរភ្នំវិញទេ ។ ចំណែកគីរីផល ពេលដែលរួមរស់ជាមួយគ្នាបានកូនប្រុសម្នាក់ឈ្មោះ គីរីជោត ហើយក្រោយមកគីរីផលបានលឺដំណឹងថា នគរភ្នំកំពុងមានចម្បាំងជាមួយនគរចំប៉ាក៏រត់គេចខ្លួនត្រឡប់មកនគរវិញតែម្នាក់ឯង ហើយរឿងនេះបានដឹងដល់ស្តេចក្រិចមានការខឹងសម្បាជាខ្លាំងក៏បញ្ជាឲ្យគេតាមមកកាត់ក្បាលគីរីផលដាក់ហឹបយកទៅវិញ ។ រីឯប្រពន្ធគីរីផល និងកូនប្រុសក៏តាមមកដែរ តែយឺតពេលទៅហើយព្រោះគីរីផលបានព្រមឲ្យគេកាត់ក្បាល ដើម្បីជាថ្នូរមិនប្រកាសសង្គ្រាមជាមួយប្រទេសក្រិច ពេលឃើញសពប្តីអត់ក្បាលនាងមេសរក៏កាត់ក្បាលកូនដំរីយកមកភ្ជាប់ និងដងខ្លួនប្តីធ្វើឲ្យប្តីរស់ឡើងវិញ តែនិយាយមិនកើត ព្រោះដំរីមិនចេះនិយាយ ។ អស់រយៈពេលច្រើនឆ្នាំក្រោយមកទាំង៣នាក់ឳពុកម្តាយកូនក៏បានស្លាប់អស់ព្រះរាជានគរភ្នំក៏បានចាត់ឲ្យគេសាងសង់ប្រាសាទមួយតម្កល់រូបសំណាកអ្នកទាំង៣នៅលើទីទួលដ៏ខ្ពស់នេះសម្រាប់ធ្វើបុណ្យរំលឹកគុណអ្នកទាំង៣ ហើយចំណេរក្រោយៗមកអ្នកស្រុកក៏នាំគ្នាហៅរូបសំណាកនោះថា អ្នកតាមេសរ និងនាំគ្នាធ្វើបុណ្យសែនព្រេនគោរពបូជារហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ ។
ចំណែកភ្នំថ្មបាញ់ គឺជាទីតាំងដែលបារាំងវាយយកថ្ម ក្នុងសម័យដែលជនជាតិបារាំងគ្រប់គ្រងទឹកដីកម្ពុជា ហើយគេក៏បន្តយកថ្មនៅទីតាំងនេះរហូតដល់សព្វថ្ងៃ ។ រីឯភ្នំកំផ្លុកនៅក្នុងសម័យប៉ុលពតទីតាំងនេះ គឺជារណ្តៅពិឃាដដែលពួកខ្មែរក្រហមបានយកពលរដ្ឋខ្មែរស្លូតត្រង់រាប់ពាន់នាក់មកសម្លាប់កប់ក្នុងរណ្តៅនៅតំបន់នេះ ។
គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា បច្ចុប្បន្ននេះក្នុងចំណោមភ្នំទាំង១៤ភ្នំនេះមានភ្នំចំនួន៣ ហើយដែលត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋមួយក្រុម និងក្រុមហ៊ុនឯកជនចំនួន៧កំពុងធ្វើអាជីវកម្មយកថ្មភ្នំ គឺភ្នំកំផ្លុក ភ្នំថ្មបាញ់ និងភ្នំស្លឹកគ្រៃ ដោយភ្នំស្លឹកគ្រៃ និងភ្នំថ្មបាញ់គេកំពុងបាញ់យកថ្ម ។ ចំណែកភ្នំកំផ្លុកគេយកធ្វើជាការដ្ឋានកិនថ្មសម្រាប់ដឹកយកទៅលក់ ។ ឯខាងមន្ត្រីជំនាញរ៉ែធ្លាប់បានប្រាប់ឲ្យដឹងថា ក្រសួងរ៉ែ និងថាមពលក៏ដូចជា រាជរដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចចេញអាជ្ញាប័ណ្ណឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនទាំងនោះធ្វើអាជីវកម្មយកថ្មភ្នំ តែនៅលើភ្នំទាំង៣នេះទេ គឺមិនអនុញ្ញាតិឲ្យបន្តទៅធ្វើលើភ្នំផ្សេងៗទៀតឡើយ ៕
ព្រៃវែង ជាខេត្តតូចប៉ុន្តែជាខេត្តពោរពេញទៅដោយកសិកម្ម។ ខេត្តនេះមានទីតាំងនៅភាគនិរតីនៃទន្លេមេគង្គដ៏មានសក្ដានុពល។ ឈ្មោះព្រែវែងនេះមានន័យថា ព្រៃឈើដ៏វែង ប៉ុន្តែមិនមានព្រៃឈើនេះទៀតឡើយ ព្រោះព្រៃឈើភាគច្រើនត្រូវបានកាប់ជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ។
សម្រាប់ទេសចរណ៍ មិនមានកន្លែងច្រើនទេដែលត្រូវទៅទស្សនា។ ទោះបីជាយ៉ាងណា អំឡុងមុនសម័យអង្គរ ទីនេះប្រហែលជាតំបន់ដែលមានប្រជាជនរស់នៅច្រើននៅក្នុងប្រទេស។ អាណាចក្រមួយក្នុងចំណោមអាណាចក្រមុនសម័យអង្គរមានទីតាំងនៅតំបន់ជុំវិញបាភ្នំ។ ខេត្តនេះក៏ជាផ្លូវសម្រាប់ឈប់សម្រាកទៅកំពង់ចាម ឬទៅប្រទេសវៀតណាម។ ក្រុងនេះក៏រក្សាទុកអគារសម័យអាណានិគមមួយចំនួន ជាភស្ដុតាងថាជាមជ្ឈមណ្ឌលដ៏សំខាន់ពីអតីតកាល។ ខេត្តនេះក៏មានប្រាសាទខ្លះៗដែរ។ ប្រាសាទចុងស្រុកក៏ប្រហែលជាអាចទៅទស្សនាបាន។ ម្យ៉ាងវិញទៀតក៏មានរមណីយដ្ឋានបាភ្នំ បារាយណ៍អណ្ដែត និងវាលប្រាំងដែលអាចសម្រាកបាន។ ដូចជាខេត្តស្វាយរៀងដែរ ខេត្តនេះក៏មាននៅក្នុងផែនទីរបស់ទេសចរ អ្នកស្ពាយកាបូបពីក្រោយដើរទទួលបានប្រយោជន៍ពីខេត្តដ៏ស្ងប់ស្ងាត់នេះ។
ផ្ទៃដី ផ្ទៃដីសរុបគឺ ប្រហែល ៤៨៨៣ គម² ដែលស្មើទៅនិង ២,៧០% នៃផ្ទៃដីសរុបនៃប្រទេសកម្ពុជា (១៨១ ០៣៥ គម²), ដែលក្នុងនោះ ៤៤៥,១៨ គម² ឬ ៩,១២% ជាផ្ទៃដី ដែលប្រជាជន បានតាំងទីលំនៅ, ៣១០០ គម² ឬ ៦៣,៤៩% ជាដី សំរាប់កសិកម្ម, ១៩៤,៦១ គម² ឬ ៣,៩៩% ជាផ្ទៃនៃតំបន់ ព្រៃឈើ, ១០៨២,៨៦ គម² ឬ ២២,១៨% ជាដី សាធារណៈ, ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន និង ធារាសាស្រ្ត, និង នៅសល់ ៦០,៣៥ គម² ឬ១,២៤% ជា ដី មិនត្រូវបានប្រើប្រាស់ ។
ចំនួនប្រជាជន។
ចំនួនប្រជាជនសរុបគឺ ១ ០២៥ ៣៣១ ឬ ៧,៦៤% នៃចំនួនប្រជាជនសរុបនៃប្រទេសកម្ពុជា ១៣ ៤១៣ ៨៩២ នាក់ (២០០១, ទិន្នន័យខេត្ត) ជាមួយនឹងកំនើនប្រជាជន ចំនួន ២,៤០%, ដែលក្នុងនោះ ៤៨៣ ៧៥៩ នាក់ ឬ ៤៧,១៨% ជាបុរស និង ៥៤១ ៥៧២ នាក់ ឬ៥២,៨២% ជានារីភេទ ។ នៅក្នុងចំនួនខាងលើនេះដែរ ៨២៥ ៨១៨ នាក់ ឬ ៨០,៥៤% ជាកសិករ, ១៤០ ៦៨៥នាក់ ឬ ១៣,៧២% ជាអ្នករកត្រី, ៤៤ ៥៦១ នាក់ ឬ ៤,៣៥% ជាអ្នកជួញ, ១៤ ២៦៧ នាក់ ឬ១,៣៩% ជា អ្នកធ្វើការ រាជការ។ ដង់ស៊ីតេជាមធ្យមនៃខេត្តនេះ គឺ ២០៩,៩៨ នាក់ ក្នុងមួយគីឡូម៉ែតការ៉េ ។
ផែនទីប្រវត្តិសាស្រ្ត
ការគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាលដែនដី
ខេត្ត ព្រៃវែង ចំនួនស្រុក ១៣
១ ស្រុកបាភ្នំ
លរ
|
ឃុំ
|
# ភូមិ
|
ភូមិ
|
1
|
14
| ||
2
|
7
| ||
3
|
14
| ||
4
|
12
| ||
5
|
12
| ||
6
|
15
| ||
7
|
10
| ||
8
|
6
| ||
9
|
18
|
២ ស្រុកកំចាយមារ
លរ
|
ឃុំ
|
# ភូមិ
|
ភូមិ
|
10
|
26
| ||
11
|
10
| ||
12
|
19
| ||
13
|
11
| ||
14
|
13
| ||
15
|
17
| ||
16
|
20
| ||
17
|
13
|
៣ ស្រុកកំពង់ត្របែក
លរ
|
ឃុំ
|
# ភូមិ
|
ភូមិ
|
18
|
8
| ||
19
|
10
| ||
20
|
12
| ||
21
|
9
| ||
22
|
9
| ||
23
|
12
| ||
24
|
10
| ||
25
|
11
| ||
26
|
9
| ||
27
|
9
| ||
28
|
8
| ||
29
|
8
| ||
30
|
7
|
៤ ស្រុកកញ្ច្រៀច
លរ
|
ឃុំ
|
# ភូមិ
|
ភូមិ
|
31
|
7
| ||
32
|
11
| ||
33
|
17
| ||
34
|
12
| ||
35
|
17
| ||
36
|
16
| ||
37
|
11
| ||
38
|
8
|
៥ ស្រុកមេសាង
លរ
|
ឃុំ
|
# ភូមិ
|
ភូមិ
|
39
|
9
| ||
40
|
19
| ||
41
|
18
| ||
42
|
22
| ||
43
|
8
| ||
44
|
12
| ||
45
|
18
| ||
46
|
12
|
៦ ស្រុកពាមជរ
លរ
|
ឃុំ
|
# ភូមិ
|
ភូមិ
|
47
|
4
| ||
48
|
5
| ||
49
|
4
| ||
50
|
4
| ||
51
|
7
| ||
52
|
8
| ||
53
|
3
| ||
54
|
3
| ||
55
|
10
| ||
56
|
3
|
៧ ស្រុកពាមរ
លរ
|
ឃុំ
|
# ភូមិ
|
ភូមិ
|
57
|
4
| ||
58
|
6
| ||
59
|
5
| ||
60
|
5
| ||
61
|
5
| ||
62
|
2
| ||
63
|
6
| ||
64
|
7
|
៨ ស្រុកពារាំង
លរ
|
ឃុំ
|
# ភូមិ
|
ភូមិ
|
65
|
10
| ||
66
|
9
| ||
67
|
6
| ||
68
|
7
| ||
69
|
10
| ||
70
|
4
| ||
71
|
12
| ||
72
|
7
| ||
73
|
9
|
៩ ស្រុកព្រះស្ដេច
លរ
|
ឃុំ
|
# ភូមិ
|
ភូមិ
|
74
|
17
| ||
75
|
20
| ||
76
|
11
| ||
77
|
11
| ||
78
|
12
| ||
79
|
10
| ||
80
|
11
| ||
81
|
13
| ||
82
|
5
| ||
83
|
16
| ||
84
|
18
|
១០ ស្រុកស្វាយអន្ទរ
លរ
|
ឃុំ
|
# ភូមិ
|
ភូមិ
|
85
|
13
| ||
86
|
8
| ||
87
|
16
| ||
88
|
17
| ||
89
|
7
| ||
90
|
22
| ||
91
|
4
| ||
92
|
13
| ||
93
|
14
| ||
94
|
7
| ||
95
|
18
|
១១ ក្រុងព្រៃវែង
លរ
|
ឃុំ
|
# ភូមិ
|
ភូមិ
|
96
|
2
| ||
97
|
5
| ||
98
|
8
|
១២ ស្រុកពោធិ៍រៀង
លរ
|
ឃុំ
|
# ភូមិ
|
ភូមិ
|
99
|
4
| ||
100
|
7
| ||
101
|
5
| ||
102
|
5
| ||
103
|
8
| ||
104
|
6
| ||
105
|
4
|
១៣ ស្រុកស៊ីធរកណ្ដាល
លរ
|
ឃុំ
|
# ភូមិ
|
ភូមិ
|
106
|
5
| ||
107
|
8
| ||
108
|
6
| ||
109
|
7
| ||
110
|
4
| ||
111
|
6
| ||
112
|
5
| ||
113
|
4
| ||
114
|
5
| ||
115
|
6
| ||
116
|
4
|
បញ្ជីរដ្ឋបាលខេត្ត
ផែនទីព្រំដែន
List of district បញ្ជីស្រុករដ្ឋបាល ឆ្នាំ ២០២០ | ||||||
Code | Khmer | English | Number Of Commune | Number Of Village | ||
Commune | Sangkat | |||||
1 | 1401 | ស្រុកបាភ្នំ | Ba Phnum District | 9 | 0 | 108 |
2 | 1402 | ស្រុកកំចាយមារ | Kamchay Mear District | 8 | 0 | 129 |
3 | 1403 | ស្រុកកំពង់ត្របែក | Kampong Trabaek District | 13 | 0 | 122 |
4 | 1404 | ស្រុកកញ្ជ្រៀច | Kanhchriech District | 8 | 0 | 99 |
5 | 1405 | ស្រុកមេសាង | Me Sang District | 8 | 0 | 118 |
6 | 1406 | ស្រុកពាមជរ | Peam Chor District | 10 | 0 | 50 |
7 | 1407 | ស្រុកពាមរក៍ | Peam Ro District | 8 | 0 | 43 |
8 | 1408 | ស្រុកពារាំង | Pea Reang District | 9 | 0 | 83 |
9 | 1409 | ស្រុកព្រះស្ដេច | Preah Sdach District | 11 | 0 | 145 |
10 | 1410 | ក្រុងព្រៃវែង | Prey Veng Municipality | 0 | 4 | 23 |
11 | 1411 | ស្រុកពោធិ៍រៀង | Pur Rieng District | 6 | 0 | 31 |
12 | 1412 | ស្រុកស៊ីធរកណ្ដាល | Sithor Kandal District | 11 | 0 | 60 |
13 | 1413 | ស្រុកស្វាយអន្ទរ | Svay Antor District | 11 | 0 | 138 |
Total | 112 | 4 | 1,149 |
ផែនទីខេត្ត