ខេត្ត ព្រែកឬស្សី ( ខេត្ត បាសាក់) ខេត្តមាត់ជ្រូក ខេត្ត កន្ធោរ ឬ ខេត្ត កំពង់ពោធិ នេះជាភាសាចាម ដែល មកពី នគរ ពោធិយាន្ត ឬ ចាមកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនា។ តាមរយៈភាសានេះ គឺ ពួកគេដូរ ខេត្តព្រែកឬស្សី ទៅជា ខេត្ត Can Tho ពេលយើងសិក្សាថា កន្ធោរ មានន័យថាម៉េច? នោះ គេពន្យល់ថា ទីនោះជា កំពង់ពោធិ Phnong Phu គឺជា កំពង់ផែរ Port Trading . ខេត្ត នេះ ពីដើមឡើយ មានជាប់ជាមួយ ឈ្មោះជា ភាសាវៀតណាម គឺព្រែកហូរ ឬ ទន្លេរ ហូ Hau River ដែលសំដៅថាជា ស្តេច ហូរ ដែនដីគ្រប់គ្រង់ដោយជនជាតិ ហូរ។ ខេត្ត កន្ធោរ មានជនជាតិខ្មែររស់នៅច្រើន តែគ្មានឈ្មោះខ្មែរក្នុង កំពង់ផែទាំង ៥ ឡើយ ដូចជា Can Tho, O Mon, Binh Thuy, Tra Nieng and Cai Rang. កន្ធោរ, អូរ មន, ប៊ិញហ៊ួយ, ត្រា នាង និង កៃ រ៉ាង ។ ចំណុចនេះដែលជា មូលហេតុ ដែលពួកគេ ដូរឈ្មោះ ពីព្រែកឬស្សី ភាសាខ្មែរទៅជា ខេត្ត កន្ធោរ Can Tho Province.
ខេត្តមាត់ជ្រូក ទិសពាយព្យជាប់ព្រំប្រទល់នឹងប្រទេសកម្ពុជាប្រវែងប្រមាណ ១០៤ Km ទិសនិរតីជាប់នឹងខេត្តក្រមួនស (Kiên Giang) ប្រវែង ប្រមាណ ៦៩,៧៨៩ Km ខាងត្បូងជាប់ទីក្រុង ព្រែកឬស្សី (Cần Thơ) ប្រវែងប្រមាណ ៤៤,៧៣៤ Km ខាងកើតជាប់នឹងខេត្ត ផ្សារដែក (Sa Đéc បច្ចុប្បន្ន Đồng Tháp)ប្រវែងប្រមាណ ១០៧,២៦៨ Km ។ ពីខេត្តមាត់ជ្រូកទៅទីក្រុងព្រៃនគរ មានប្រវែង ប្រមាណ ២៥០ Kmឆ្ពោះទៅទិសនិរតី និងត្រូវធ្វើ ដំណើរដោយរថយន្តក្រុងអស់រយៈពេល ៦ ម៉ោង ។
ផែនទី ព្រំដែន កូសាំងស៊ីន ឆ្នាំ ១៩១៤
ទីក្រុងព្រែកឬស្សី ខេត្ត ព្រែកឬស្សី ភាសាខ្មែរ ចំណែក ភាសាវៀតណាម គឺ Cần Thơ ដែលជាភាសាអគ្លេស គឺ Bomboo River . ការធ្វើវៀតណាមនីយកម្ម ក្នុង តំបន់នេះ សំដៅ សរសេរសម្លេង ភាសាខ្មែរ គឺ ត្រីកន្ធរ នេះប់ើតាមការវិភាគរបស់អ្នកស្រាវជ្រាវ ចំណែក ភាសា ចិន វិញ សំដៅថា ទីក្រុងទិសខាងកើត។ សព្វថ្ងៃ ឆ្នាំ ២០២៤ នេះ មានប្រជាជន ១,៣ លាននាក់
ព្រែកឫស្សី ជាទីក្រុងមួយនៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម បច្ចុប្បន្នត្រួវបានរដ្ឋាភិបាលសាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាមប្តូរ ឈ្មោះទៅជាភាសាយួន ថា ទីក្រុងកឹងធើ (tp Cần Thơ) ។
ព្រែកឫស្សី ជាទីក្រុងមួយ នៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម ឋិតនៅ ក្នុងតំបន់វាលទំនាបនៃដងទន្លេមេគង្គ មានទីតាំងលាតសន្ធឹង ខាងស្តាំ មាត់ទនេ្លបាសាក់ (យួន:Sông Hậu) ចម្ងាយ ពីទីក្រុងព្រៃនគរ ប្រមាណ ១៦៩ គីឡូម៉ែត្រ ឆ្ពោះទៅទិស និរតី ។ ទីក្រុងព្រែកឫស្សី មានផ្ទៃដី ១.៣៨៩,៥៩ គីឡូ ម៉ែត្រការ៉េ ។
ព្រែកឫស្សី មុនសម័យបារាំងចូលធ្វើអាណា និគមលើទឹកដីកម្ពុជាក្រោម គឺជាដីមួយភាគនៃទឹក ដីខេត្តមាត់ជ្រូក (An Giang) ដែលជាខេត្តមួយក្នុងចំ ណោមខេត្តទាំង ៦ នៅកម្ពុជាក្រោម ។ ពេលបារាំង ចូលធ្វើអាណានិគមនៅកម្ពុជាក្រោមនាឆ្នាំ ១៨៦៧ ខេត្តមាត់ជ្រូក (An Giang) ត្រូវចែកចេញញជា ៦ ខេត្តតូចៗ គឺ៖
- ខេត្តមាត់ជ្រូក (Châu Đốc)
- ខេត្តបារាជ (Long Xuyên)
- ខេត្តផ្សាដែក (Sa Đéc)
- ខេត្តព្រែកឫស្សី(Cần Thơ)
- ខេត្តឃ្លាំង (Sóc Trăng)
- ខេត្តពលលាវ (Bạc Liêu)
ឆ្នាំ ១៩៥៧ ក្រោមរបបសាធារណរដ្ឋវៀតណាម ទីក្រុងព្រែកឫស្សីត្រូវបានប្តូរឈ្មោះទៅជាភាសាយួនថាផុងយិន(Phong Dinh)។
ក្រោយពីទីក្រុងព្រៃនគរត្រួវបានដួលរលំនាថ្ងៃ ៣០ ខែមេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ ពួកយួនកុម្មុយនិស្ត បានចូលកាន់កាប់ទឹកដីកម្ពុជាក្រោម ជំនួសយួនសេរី។ឆ្នាំ១៩៧៦ រដ្ឋាភិបាលសាធារណរដ្ឋសង្គមនិយម វៀតណាមបាន បូករួមខេត្តទាំងបីគឺ ខេត្តព្រែកឫស្សី (Phong Dinh) ខេត្តជឿងទៀង (Chương Thiện) និង ខេត្តឃ្លាំង (Ba Xuyên) នៃសាធារណរដ្ឋវៀតណាម ទៅជាខេត្តបាសាក់ ដែលភាសា យួនហៅថា ហូវ យ៉ាង (Hậu Giang) ។
ចុងឆ្នាំ ១៩៩១ ខេត្តបាសាក់ (Hậu Giang) ត្រូវបានចែកចេញជា ២ ខេត្ត គឺ ខេត្តព្រែកឫស្សី (Cần Thơ) និង ឃ្លាំង (Sóc Trăng) ។
ថ្ងៃទី ០១ ខែមករា ឆ្នាំ ២០០៤ ខេត្តព្រែកឫស្សី បានចែកចេញជាពីរគឺ ទីក្រុងព្រែកឫស្សី ដែលមានផ្ទៃដីធម្មជាតិចំនួន ១៣៨.៩៥៩,៩៩ha និងប្រជាជន ១.១១២. ១២១ នាក់ និង ខេត្តបាសាក់ (Hậu Giang) ។
រដ្ឋបាលភូមិសាស្ត្រ៖
ទីក្រុងព្រែកឫស្សី (Cần Thơ) ចែកចេញជា ៩ ទីចាត់ការរដ្ឋបាលគឺ ៥ សង្កាត់ និង ៤ ខ័ណ្ឌ ។ សារុបទីរួមស្រុក ឃុំ ខ័ណ្ឌ ទាំងអស់មាន ៦៨ ក្នុង នោះមាន ៤ ទីរួមស្រុក ៣០ ខ័ណ្ឌ និង ៣៤ ឃុំ ៕
