ចង្វារត្រពាំង-ស្រកាត្រី(Bien Hoaបៀនវ៉ា) ចង្វារត្រពាំង (Phuoc Thanh=ហ្វឿកថាញ់, Phuoc Long=ហ្វឿកឡុង) រឺ ខេត្តស្រកីត្រី (Sraka Trey) ជាខេត្តខ្មែរនៅ កម្ពុជាក្រោម ដែលបានបាត់បង់ទៅប្រទេស វៀតណាម នៅឆ្នាំ១៦៥១ ដែលយួនប្ដូរឈ្មោះទៅជា បៀង ហ្វាង (Bien Hoa)។ ខេត្ត សំបូរពោរពេញដោយជនជាតិ យួន កាត់ចិន Hoa ចំនួន 749,466 ខេត្ត Across Vietnam ក្រុមតូចៗ៖ Chinese/Han ដែលមានចំនួន ដល់ទៅជាង ៧៥ ម៉ឺននាក់ ទូទាំងប្រទេស វៀតណាម៕ បណ្តាខេត្ត ដែលមាន ជនជាតិ Hoa កំពុងរស់នៅមានដូចជា Ho Chi Minh City, Đồng Nai, Sóc Trăng, Kiên Giang, Bạc Liêu, Bình Dương, Đà Nẵng, Bắc Giang, Quảng Ninh ខេត្ត ចង្វាត្រពាំង (Changva Trapeng) ធ្លាក់ក្នុង កណ្តាប់ដៃ កងទ័ព ចាម យួន ឆ្នាំ ១៦៩៨ ។
ផែនទី បណ្តាជនជាតិដើម ក្នុង តំបន់ ខេត្ត កំពង់់ស្រកី ( ត្រពាំងចង្វារ)
ចង្វាត្រពាំង ឬ បៀនហ្វា គឺជាទីរួមខេត្តនៃខេត្តដូនណៃ ប្រទេសវៀតណាម និងជាផ្នែកមួយនៃ តំបន់ទីប្រជុំជនទីក្រុងព្រៃនរគ និងមានទីតាំងប្រហែល 20 miles (32 km) ខាងកើតទីក្រុងព្រៃនរគ ដែល ចង្វាត្រពាំងបានតភ្ជាប់ដោយ ផ្លូវហាយវេវៀតណាមលេខ ១ ។ វាជាទីក្រុងធំជាងគេទី ៥ នៅវៀតណាម។ Biên HòaThành phố Biên Hòa
ផែនទី ខេត្តចង្វាត្រពាំង (Changva Trapeng) ឆ្នាំ ១៨៨១
ខេត្តចង្វាត្រពាំង (Changva Trapeng)
ដើម្បីងាយស្រួលយល់លើភូមិសាស្រ្តយោធា ខណៈនេះ ដូចយើងបានឃើញស្រាប ថា កងទ័ព ចក្រភព ចាម The Champa Empire មានទំហំធំណាស់ ដែលសូម្បី ចក្រភពខ្មែរក៍ត្រូវកងទ័ពចាម វាយលុក កំទេច បំផ្លាញសឹងតែវិនាសចេញពីផែនទីសកលលោក។ ដូច្នេះ កងទ័ព ចាមនេះឯង ដែល ចងសម្ព័ន្ធជាមួយ កងទ័ព អឺរ៉ុបព័រទុយហ្គាល់ កងទ័ពអេស្បាញ ទ័ពម៉ាឡេ ឥណ្ឌូនេស៊ី ទ័ពឥណ្ឌា ដើម្បីបានជាកម្លាំងបន្ថែមក្នុងការគ្រប់ទឹកទឹកដី កម្ពុជា វៀតណាម លាវ និង កុសម្ព័ន្ធភ្នំ មួយចំនួនទៀតដូចមាន ក្នុងផែនទីនេះស្រាប់។ គ្រាដែល មានចម្បាំង រវាង ទ័ពបារាំង និង ទ័ព អេស្បាញនោះ ជ័យជំនះ បានមកលើ កងទ័ពបារាំង ដូច្នេះ បារាំង ចូលមកជំនួសវត្តមាន ទ័ពអេស្បាញ ព័រទុយហ្គាល់់ ។ ពេលសូរថា បារាំង គ្រប់គ្រងបែបម៉េច? នោះគឺ មាន បណ្តារដ្ឋនានាមួយចំនួន របស់ចម្ប៉ា ចុះចូលជាមួយ បារាំង ដើ់ម្បី វាយបក វាយប្រហារល់ើ កងទ័ពវៀតណាមវិញ។ សង្រ្គាម បារាំង វៀតណាម អស់ពេល ២៥ ឆ្នាំ ទ់ើបកងទ័ពបារាំង ចាម ទទួលជ័យជំនះ លើ កងទ័ព វៀតណាម នោះហើយជាជំហាន ឈានទៅ ការធ្វ់ើតំបន់ ដែនដី កូសាំងស៊ីន ដូចមានក្នុងផែនទីខាងក្រោមនេះ ។ តាមប្រវត្តិសាស្រ្ត ប្រជាជនកម្ពុជា ស្លាប់រាប់លាននាក់ ដោយសារ គេពង្វក់ឲ្យខ្មែរច្បាំងជាមួយ យួន ដោយមិនដឹងថា នណាជាខ្មាំងពិតប្រាកដ?នណាជា ជនបាតដៃទី៣? នណាជាអ្នកវាយកំទេចក្រុងអង្គរ ជាច្រើនសារ?
កងទ័ពចាម សំបូរអ្នកប្រាជ្ញ អ្នកមានធនធានណាស់ ក្នុងយុទ្ធសាស្រ្ត ការពារជាតិ និង យុទ្ធសាស្រ្តឈ្លានពាន កងទ័ពចាម បានចងសម្ព័ន្ធមិត្តជាមួយ ប្រទេស សៀម លាវ បង្កើតជា ព្រះរាជាណាចក្រ ចាមបាសាក់ ( ចម្បា និង បាសាក់) ដោយឈ្លានពានកម្ពុជា ត្រឹមទន្លេមេគង្គ បង្កើតកំពង់ផែចាម នៅ កំពង់ចាម នៅ ចូវដុក ឬ ខេត្តមាត់ជ្រូកជាដើម។ ជាសង្ខេប ចាម ធ្វើសម្ព័ន្ធជាមួយ លាវខាងលើ ជាមួយ សៀមទិសខាងលិច និងជាមួយ យួន នៅទិសខាងកើត ដូច្នេះ តើខ្មែរអាច រស់ស្រួលទេ?
ទាក់ទងជាមួយ ឈ្មោះខេត្ត ចង្វារត្រពាំងនេះដែរ គឺជា ការប្រឌិតសុទ្ធសាធ ដើម្បីឲ្យប្រជាជនខ្មែរ មានកំហឹង ប្រឆាំង យួន វាយប្រហារយួន ជំនួសជនជាតិ ចាម ជ្វា ដែលដេកចាំតែយកចំណេញ។ តាម ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ តំបន់នេះ សំបូរជនជាតិ ជ្វា ចាម ដែលដូចគ្នាជាមួយ តំបន់ជ្រោយជ្វា នៅមុខរាជធានីភ្នំពេញសព្វថ្ងៃ តាមពិត គឺជា ជ្រោយជ្វា មិនមែន ជ្រោយចង្វារទេ។ ដូចគ្នានេះដែរ ខេត្ត បង្វារត្រពាំង គឺជាខេត្តដែលមាន ជនជាតិ ជ្វា រស់នៅច្រើនជាង ជនជាតិខ្មែរ ដូច្នេះ ខេត្តនេះ គឺឈ្មោះខេត្ត ត្រពាំងជ្វា Java Trapaing ( សន្លឹកផែនទី បោន ត្រាបាង TRABANG)។ ពិតណាស់ថា ខេត្តនេះជា អតីតខេត្តរបស់ខ្មែរ កាលសម័យមុន តែហេតុអ្វីបានជា យួន វាយយកបាន?នោះ ប្រាកដជាមាន រនុកក្នុងក្បត់ គឺជនជាតិ ផ្សេង ក្បត់ជនជាតិខ្មែរ។
ខេត្តចង្វាត្រពាំង
ចង្វាត្រពាំង គឺជាខេត្តមួយស្ថិតនៅភាគខាងជើងនៃកម្ពុជា ក្រោម ដែលនៅលើវាលទំនាបដូនណៃ ដែលមានខ្មែរខ្លះ បានហៅថាខេត្តដូនណៃ ឬកំពប់ស្រកាត្រី ដែលស្ថិតក្នុង ចំណោមខេត្តទាំង3 ដែលយួនចូលឈ្លានពានដែលមាន ឈ្មោះថា បៀងវ៉ា ជាភាសាយួន នៅក្នុងសៀវភៅសិក្សា របស់រដ្ឋរបស់ខ្មែរ។
ផ្ទៃក្រឡា • សរុប៥៩០៧,២ គម២
ប្រជាជន (2011)សរុប២,៦៦៥,១០០ ។
មិនសូវមានឯកសារច្រើនទេ ដែលទាក់ទងជាមួយខេត្ត ចង្វាត្រពាំងនេះ សូមបងប្អូនជនជាតិខ្មែរអ្នកស្នេហាជាតិ ដែលមានចំណេះដឹងខ្ពង់ខ្ពស់ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ មេត្តា ជួយចងក្រងជាសៀវភៅប្រវត្តិសាស្ត្រ ដើម្បីចែករំលែក ឱ្យកូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយបានដឹងជ្រួតជ្រាបផង៕
Don Nai, Tâmbán / តំបន់ដូនណៃ (Đông Nam Bộ)
ក្រុមជនជាតិ ចិន មាន ៩ ក្រុម រួមមាន
- Cống ចំនួន 2,729 ខេត្ត Lai Chau, Dien Bien ក្រុមតូចៗ៖ Phunoi, Cong, Khong
- Hà Nhì ចំនួន 25,539 ខេត្ត Lai Chau, Lao Cai, Dien Bien ក្រុមតូចៗ៖ Ha Nhi, Hani
- Hoa ចំនួន 749,466 ខេត្ត Across Vietnam ក្រុមតូចៗ៖ Chinese/Han
- La Hủ ចំនួន 12,113 ខេត្ត Lai Chau ក្រុមតូចៗ៖ Phunoi, La Hu
- Lô Lô ចំនួន 4,827 ខេត្ត Cao Bang, Ha Giang, Lai Chau ក្រុមតូចៗ៖ Lo Lo, Yi
- Ngái ចំនួន 1,649 ខេត្ត Thai Nguyen, Binh Thuan, Ho Chi Minh City ក្រុមតូចៗ៖ Ngai
- Phù Lá ចំនួន 12,471 ខេត្ត Lao Cai, Yen Bai, Ha Giang, Dien Bien ក្រុមតូចៗ៖ Phu La, Phula
- Sán Dìu ចំនួន 183,004 ខេត្ត Thai Nguyen, Vinh Phuc, Bac Giang, Quang Ninh, Tuyen Quang ក្រុមតូចៗ៖ San Diu
- Si La ចំនួន 909 ខេត្ត Lai Chau, Dien Bi en ក្រុមតូចៗ៖ Si La
- Chăm ចំនួន 178,948 ខេត្ត Ninh, Thuan, Binh Thuan, Phu Yen, An Giang @ក្រុមតូចៗ៖ Cham
- Chu Ru ចំនួន 23,242 ខេត្ត Lam Dong @ ក្រុមតូចៗ៖ Cho-ru (Chru)
- Gia Rai ចំនួន 513,930 ខេត្ត Gia Lai, Kon Tum, Dak Lak @ ក្រុមតូចៗ៖ Jarai, J’rai, Jrai, Giarai
- Ê Đê ចំនួន 398,671 ខេត្ត Dak Lak, Phu Yen @ក្រុមតូចៗ៖ E De, Rade, Ra de
- Ra Glai ចំនួន 146,613 ខេត្ត Ninh Thuan, Khanh Hoa, Binh Thuan ក្រុមតូចៗ៖ @Roglai
ក្រុមជនជាតិ អំបូរ ខ្មែរ មន រួមមាន ២១ ក្រុម រួមមាន ប្រមាណ ៣ លាននាក់ ឆ្នាំ ២០១៩
- Ba Na ចំនួន 286,910 ខេត្ត : Kon Tum, Gia Lai, Phu Yen @ ក្រុមតូចៗ៖ Bahnar, Ba Na, Bana
- Brâu ចំនួន 525 ខេត្ត : Kon Tum @ ក្រុមតូចៗ៖ Brao, Brau
- Bru-Vân Kiều ចំនួន 94,598 ខេត្ត : Quang Tri, Quang Binh, Dak Lak@ ក្រុមតូចៗ៖ Bru-Van Kieu
- Chơ Ro ចំនួន 29,520 ខេត្ត : Dong Nai, Ba Ria, Vung Tau, Binh Thuan @ ក្រុមតូចៗ៖ Cho Ro, Chơ-ro
- Co ចំនួន 40,442 ខេត្ត : Quang Ngai, Quang Nam @ ក្រុមតូចៗ៖ Co
- Cờ Ho ចំនួន 200,800 ខេត្ត Lam Dong@ ក្រុមតូចៗ៖ Co Ho
- Cơ Tu ចំនួន 74,173 ខេត្ត Quang Nam, Thua Thien-Hue @ ក្រុមតូចៗ៖ Co Tu, Katu, Cotu, Ca-tu, Ka-tu
- Giẻ Triêng ចំនួន 63,322 ខេត្ត : Kon Tum, Quang Nam @ ក្រុមតូចៗ៖ Gie Trieng
- Hrê ចំនួន 149,460 ខេត្ត : Quang Ngai @ ក្រុមតូចៗ៖ H’re, Hre
- Kháng ចំនួន 16,180 ខេត្ត : Lai Chau, Son La, Dien Bien @ ក្រុមតូចៗ៖ Khang
- Khmer ចំនួន 1,319,652 ខេត្ត Soc Trang, Tra Vinh, Kien Giang, An Giang, Ca Mua @ ក្រុមតូចៗ៖ Kho-me, Khmer Krom
- Khơ Mú ចំនួន 90,612 ខេត្ត : Nghe An, Dien Bien, Son La, Lai Chau @ ក្រុមតូចៗ៖ Kho Mu, Khmu
- Mạ ចំនួន 50,322 ខេត្ត Lam Dong, Dak Nong, Dong Nai @ ក្រុមតូចៗ៖ Ma
- Mảng ចំនួន 4,650 ខេត្ត : Lai Chau, @ ក្រុមតូចៗ៖ Mang
- Mnông ចំនួន 127,334 ខេត្ត Dak Lak, Dak Nong @ ក្រុមតូចៗ៖ Mnong
- Ơ Đu ចំនួន 428 ខេត្ត Nghe An @ ក្រុមតូចៗ៖ O Du, odu
- Rơ Măm ចំនួន 639 ខេត្ត Kon Tum @ ក្រុមតូចៗ៖ Ro Mam, Romam
- Tà Ôi ចំនួន 52,356 ខេត្ត : Thua Thien Hue @ ក្រុមតូចៗ៖ Ta Oi
- Xinh Mun ចំនួន 29,503 ខេត្ត : Son La, Dien Bien @ ក្រុមតូចៗ៖ Xinh-mun
- Xơ Đăng ចំនួន 212,277Central Vietnam: Kon Tum, Quang Nam, Quang Ngai@ ក្រុមតូចៗ៖ Sedang, Xo Dang
- Xtiêng ចំនួន 100,752 ខេត្ត : Binh Phuoc @ ក្រុមតូចៗ៖ Xtieng, Stieng
ក្រុមជនជាតិ អំបូរ ថៃ Thai រួមមាន ០៤ ក្រុម រួមមាន ( សរុប ប្រមាណ ៣,៧ លាន ឆ្នាំ ២០១៩)
- Ngái ចំនួន 1,649 ខេត្ត : Thai Nguyen, Binh Thuan, Ho Chi Minh City ក្រុមតូចៗ៖ HanNgai
- Sán Chay ចំនួន 201,398 ខេត្ត : Tuyen Quang, Thai Nguyen, Bac Giang ក្រុមតូចៗ៖ TaiSan Chay
- Sán Dìu ចំនួន 183,004 ខេត្ត : Thai Nguyen, Vinh Phuc, Bac Giang, Quang Ninh, Tuyen Quang ក្រុមតូចៗ៖ San Diu
- Thái1, ចំនួន 820,950 ខេត្ត :ក្រុមតូចៗ៖ Tai
ក្រុមជនជាតិ អំបូរ តៃ Tai (Northern Vietnam) រួមមាន ១២ ក្រុម រួមមាន
- Bố Y ចំនួន 3,232 ខេត្ត Lao Cai, Ha Giang ក្រុមតូចៗ៖ TaiBo Y
- Cờ Lao ចំនួន 4,003 ខេត្ត Ha Giang ក្រុមតូចៗ៖ KraCo Lao
- Giáy ចំនួន 67,858 ខេត្ត Lao Cai, Ha Giang, Lai Chau, Cao Bang ក្រុមតូចៗ៖ TaiGiay
- La Chí ចំនួន 15,126 ខេត្ត Ha Giang ក្រុមតូចៗ៖ KraLa Chi, Lachi
- La Ha1 ចំនួន 0,157 ខេត្ត Son La ក្រុមតូចៗ៖ Kra
- Lao ចំនួន 17,532 ខេត្ត Lai Chau, Dien Bien, Son La ក្រុមតូចៗ៖ : Tai
- Lự ចំនួន 6,757 ខេត្ត Lai Chau ក្រុមតូចៗ៖ TaiLu
- Nùng ចំនួន 1,083,298 ខេត្ត Lang Son, Cao Bang, Bac Giang ក្រុមតូចៗ៖ TaiNung
- Pu Péo903 ខេត្ត Ha Giang, Tuyen Quang ក្រុមតូចៗ៖ Kra
- Sán Chay ចំនួន 201,398 ខេត្ត Tuyen Quang, Thai Nguyen, Bac Giang ក្រុមតូចៗ៖ Tai San Chay
- Tày ចំនួន 1,845,492 ខេត្ត :ក្រុមតូចៗ៖ TaiTay
- Thái ចំនួន 1,820,950 ខេត្ត :ក្រុមតូចៗ៖ Tai
ផែនទី របាយជនជាតិនៅកម្ពុជា
ផែនទី របាយជនជាតិនៅកម្ពុជា
ផែនទី ខេត្ត វៀតណាម ជាប់ព្រំដែនកម្ពុជា
ផែនទី ខេត្ត វៀតណាម ជាប់ព្រំដែនកម្ពុជា
ផែនទី ខេត្ត វៀតណាម ជាប់ព្រំដែនកម្ពុជា
ផែនទី តំបន់ រតនគីរី
ផែនទី តំបន់ រតនគីរី
ផែនទី តំបន់ រតនគីរី
ផែនទី គំនូសបំព្រួញ រាជវង្ស ចាម
ផែនទី គំនូសបំព្រួញ រាជវង្ស ចាម
ផែនទី គំនូសបំព្រួញ រាជវង្ស ចាម
ផែនទី គំនូសបំព្រួញ រាជវង្ស ចាម
ផែនទី របាយជនជាតិនៅកម្ពុជា
