សូមស្វាគមន៍ មិត្តអ្នកអានតាមប្រព័ន្ធវែបសាយ ជាទីមេត្រី ! ខ្ញុំបាទ ណៅ ធួក ប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ទទួលបន្ទុកជា ប្រធានរដ្ឋបាល ជលផល សូមថ្លែងអំណរគុណដ៏ជ្រាលជ្រៅបំផុតចំពោះប្រិយមិត្តទាំងអស់ដែលបានឆ្លៀតឱកាសយកចិត្តទុកដាក់មើលអាន និងតាមដាននូវព័ត៌មានវិស័យជលផលរបស់ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា តាមប្រព័ន្ធវែបសាយនេះ។ ឯកសារបឹងទន្លេសាប ប្រភេទត្រី លម្អរ៧០ ប្រភេទ និង បញ្ជីឈ្មោះត្រី រសំខាន់ៗ៖ (ឯកសារយោង ឬ បញ្ជីត្រីនៅអាងទន្លេមេគង្គក្រោម។ List of report 491 fish from Cambodia .និងសៀវភៅមគ្គុទេសក៍ស្តីពី ប្រភេទត្រីរស់នៅដែនទឹកសាបក្នុងប្រទេសកម្ពុជា Field Guide to Fish of the Cambodian Freshwater bodies វដ្តជីវិតត្រីទន្លេសាប។
បទយកការណ៍៖ ត្រីបាឃឿ បង្ហាញវត្តមានជាលើកដំបូងនៅកម្ពុជា ដ៏គួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលបំផុត
AKP ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី០៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១ --
ត្រីបាឃឿ ដែលប្រជាជនខ្មែរភាគច្រើនស្ទើរតែពុំស្គាល់នោះ បានបង្ហាញវត្តមានជាលើកដំបូងបំផុត នៅតាមដងទន្លេសាប ចំណុចគន្លងដាយ លេខ៣ កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែមករា ឆ្នាំ២០២១កន្លងទៅនេះ នេះបើតាមលោក ថាច់ ផាណារ៉ា ប្រធានមន្ទីរពិសោធន៍ និងស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រជលផល នៃវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវ និងអភិវឌ្ឍន៍ជលផលទឹកសាប ថ្លែងប្រាប់ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានកម្ពុជា (AKP) កាលពីពេលថ្មីៗនេះ។
លោក ថាច់ ផាណារ៉ា បានឱ្យដឹងថា ៖ “ខ្ញុំសូមជម្រាបជូនថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៦ ដែលខ្ញុំបានចាប់ផ្តើមសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីត្រីទឹកសាបនៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាយើងនេះ ទាំងនៅទន្លេសាប និងទន្លេមេគង្គនោះ គឺពុំដែលប្រទះត្រីប្រភេទនេះទេ ប៉ុន្តែខ្ញុំដឹងថា ត្រីប្រភេទនេះវាមានវត្តមាន នៅតាមដីសណ្តទន្លេមេគង្គក្រោម នៃប្រទេសវៀតណាម ដែលមានឈ្មោះថា កាកែវ”។
សូមបញ្ជាក់ជូនផងដែរថា នៅក្នុងសៀវភៅស្តីពីត្រីទឹកសាប នៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ក៏ពុំមានកត់ត្រាត្រីប្រភេទនេះដែរ ដូច្នេះហើយត្រីប្រភេទនេះ ក៏ពុំត្រូវបានការពារដោយច្បាប់ជលផលនោះទេ ហើយពាក់ព័ន្ធនឹងលក្ខណៈជីវសាស្រ្ត និងជីវចម្រុះ របស់ត្រីបាឃឿ គឺមានអ្នកដែលបានដឹងតិចតួចប៉ុណ្ណោះ។
លោក ថាច់ ផាណារ៉ា បានបន្ថែមថា ត្រីបាឃឿ ចូលចិត្តរស់នៅតំបន់ទឹកភ្លាវ ឆ្នេរមានខ្សាច់ និងនៅតាមព្រែកជាប់សមុទ្រ ហើយពុំដែលបង្ហាញវត្តមាននៅតាមដងទន្លេមេគង្គកម្ពុជានោះទេ។ ពាក់ព័ន្ធនឹងលក្ខណៈជីវសាស្ត្រវិញ លោកបានបញ្ជាក់ថា ត្រីបាឃឿ មានទំហំជាមធ្យមប៉ុន មេដៃ រាងស្រឡូន និងមានប្រវែងប្រមាណ ២០ ទៅ ២២ សង់ទីម៉ែត្រ មានក្បាលខ្លីទំហំប៉ុនដងខ្លួន ព្រុយខ្នងនៃដងខ្លួនដាច់ពីគ្នា ខាងមុខមាន ៥ និងខាងក្រោយមាន ៣៤ ទៅ ៣៦ ដោយឡែកព្រុយកន្ទុយវិញ មានប្រមាណ ៣០ និងមានរាងស្រួច។ ត្រីបាឃឿមានស្នាមអុជខ្មៅបញ្ឆិតតាមដងខ្លួន មានព្រុយច្រមុះមួយគូ មានភ្នែកនៅប៉ែកខាងលើនៃក្បាល និងមានរង្វះមាត់ដូចកង្កែប។
លោក ថាច់ ផាណារ៉ា បានសន្និដ្ឋានចំនួន ០២ចំនុច ពាក់ព័ន្ធនឹងការបម្លាស់ទីរបស់ត្រីប្រភេទនេះ រហូតដល់ជាង១០០គីឡូម៉ែត្រ ពីទន្លេមេគង្គនៃប្រទេសវៀតណាម មកដល់ដងទន្លេសាបនៃប្រទេសកម្ពុជា ដោយមូលហេតុទី១ គឺដោយសាររបបទឹកទន្លេមេគង្គ និងការជោរនាចនៃទឹកសមុទ្រ ដែលបានជួបប្រសព្វគ្នា ទី២ គឺដោយសារទឹកទន្លេមេគង្គនៅឆ្នាំនេះឡើងយឺត ដែលបណ្តាលឱ្យទឹកភ្លាវហូរចូលយឺត។
ត្រីបាឃឿ ត្រូវបានគេនិយមយកទៅធ្វើជាម្ហូបចំនួន០៤មុខប៉ុណ្ណោះ គឺខរត្រី ប្រឡាក់ងៀត ស៊ុប និងម្ជូរត្រី ហើយតម្លៃវិញក៏ថ្លៃគួរសមដែរ គឺក្នុងមួយគីឡូចន្លោះពី ២២ ០០០រៀល ទៅ ២៨ ០០០រៀល។
ដោយឡែក ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ណៅ ធួក រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានប្រាប់ទីភ្នាក់ងារ AKP ផងដែរថា ៖ “ខ្ញុំអាចនិយាយបានថា ការរកឃើញត្រីបាឃឿនេះ នៅទន្លេសាប គឺជាការរកឃើញដ៏គួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលបំផុតមួយដែរ ព្រោះថាចាប់តាំងពីខ្ញុំនៅជាប្រធានរដ្ឋបាលជលផល ត្រីប្រភេទនេះគឺមិនដែលមានវត្តមាននៅកម្ពុជានោះទេ យើងដឹងត្រឹមថា វាមានវត្តមាននៅតំបន់ទឹកភ្លាវ នៃទន្លេមេគង្គ ជួបប្រសព្វនឹងសមុទ្រប៉ុណ្ណោះ”៕
ដោយ ផែន រតនៈ
ភ្នំពេញ៖ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្រ្ត នៃរដ្ឋបាលជលផល បានប្រទះឃើញវត្តមានត្រីបាឃឿ ជាលើកដំបូង នៅដងទន្លេសាប ចំណុចគន្លងដាយលេខ៣ កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែមករា។ លោក ថាច់ ផាណារ៉ា ប្រធានមន្ទីរពិសោធន៍ និងស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រជលផល នៃវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវ និងអភិវឌ្ឍន៍ជលផលទឹកសាប បានប្រាប់សារព័ត៌មានតាមទូរសព្ទថា ThmeyThmey25 ថា មិនមានឯកសារណាបញ្ជាក់ថា ត្រីបាឃឿ ធ្លាប់មាន នៅកម្ពុជានោះទេ ដូច្នេះវត្តមានរបស់វា អាចចាត់ទុកជាប្រភេទត្រីកម្រ។
លោក ថាច់ ផាណារ៉ា ពន្យល់ ប្រាប់សារព័ត៌មានThmeyThmey25 បន្ថែមដូច្នេះ៖ «ចាប់តាំងការសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់ខ្ញុំនៅឆ្នាំ ២០០៦ រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ គឺមិនដែលជួបប្រទះវាទេ ហើយឯកសារ ក៏មិនបានបញ្ជាក់ថា មាននៅប្រទេសកម្ពុជាយើងដែរ នេះអាចបញ្ជាក់ថា វាទើបមានវត្តមាននៅប្រទេសយើង»។
តាមក្រុមអ្នកជំនាញ ត្រីបាឃឿ ចូលចិត្តរស់នៅក្នុងស្ថានភាពទឹកភ្លាវ និងទឹកសាប ហើយវាមានវត្តមាន នៅដីសណ្តទន្លេមេគង្គក្រោម នៃប្រទេសវៀតណាម។ ដូច្នេះត្រីនេះ បានធ្វើផ្លាស់ទីមកពីតាមដងទន្លេមេគង្គក្រោម នៃប្រទេសសវៀតណាម មកដងទន្លេសាបនៃប្រទេសកម្ពុជា។
តាមការស្រាវជ្រាវរបស់ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវនៃរដ្ឋបាលជលផល ចាប់ពីឆ្នាំ២០០៦ ដល់ឆ្នាំ២០១៣ នៅតាមដងទន្លេសាប និងទន្លេសាប មានត្រី ២២៨ប្រភេទ៕
អាជ្ញាធរទន្លេសាបបានធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវពីប្រភេទត្រី នៅក្នុងបឹងទន្លេសាប តាមរយៈការចុះពិនិត្យ ជាក់ស្តែងនៅ តាមឡូត៍នេសាទ សហគមន៍នេសាទ និងអ្នកនេសាទជា លក្ខណៈគ្រួសារ។ការចុះពិនិត្យនេះបានបង្ហាញអោយឃើញថា ត្រីដែលមានវត្តមានច្រើននៅក្នុងបឹងទន្លេសាបមាន ប្រមាណជា៨៦ ប្រភេទ ហើយត្រីទាំងនេះត្រូវបានធ្វើការបែងចែកទៅតាមចំណាត់ថ្នាក់ទីផ្សារដូចខាងក្រោម៖
- . ប្រភេទត្រីលេខ ១ មាន ១៦ ប្រភេទ
- . ប្រភេទត្រីលេខ ២ មាន ៤០ ប្រភេទ
- . ប្រភេទត្រីលេខ ៣ មាន ៣០ ប្រភេទ
ប្រភេទត្រីដែលក្រុមការងារអាជ្ញាធរបានរកឃើញទាំង ៨៦ ប្រភេទនេះ ក្នុងនោះមានត្រី ៥ ប្រភេទ ដែលជាប្រភេទត្រីកំរគឺ ត្រីគល់រាំង, ត្រីត្រសក់, ត្រីក្បក, ត្រីឆ្មាក្រពើ និង ត្រីឆ្កោកទីទុយ ។ ម្យ៉ាងវិញទៀតប្រភេទត្រីដែលនេសាទបានច្រើនជាងគេក្នុងចំណោមត្រីទាំង ៨៦ ប្រភេទនៅពាក់ កណ្តាលឆ្នាំ ២០១១ នេះមាន ១០ប្រភេទគឺៈ ត្រីរៀល ត្រីច្រកែង ត្រីស្លឹកឬស្សី ត្រីខ្នងវែង ត្រីឆ្កោក ត្រីក្រុស ត្រីកំបុតច្រមុះ ត្រីបណ្តូលអំពៅ ត្រីឆ្ពិន និង ត្រីលិញ។