Monday, July 29, 2024

ខេត្ត ពោធិ៍សាត់

ហេតុអ្វី បានជាមានឈ្មោះថា ពោធិសាត់? អំពីឈ្មោះនេះ៖ មានការបកស្រាយថា គឺជា ដើមពោធិ អណ្តែតមានទឹកស្ទឹង រួចមកទើ នៅត្រឹម កោះមួយ ឈ្មោះថា កោះសំពៅមាស ។ ខាងជំនាញវប្បធម៍ខេត្តបកស្រាយថា គឺ ដើមពោធិ មិនមែនជា ព្រះពុទ្ធ/ពោធិ នេះទេ។ ការបក្សរាយនេះផ្អែកតាមវច្ចនានុក្រមខ្មែរ សម្តេចសង្ឈជួនណាត។ ចំណែកពាក្យថា បាកាន ខាងជំនាញថា មកពី ទួលមួយឈ្មោះថា បាន កា ក្រោយមកក្លាយជា បាកាន !

ចំណុចខាងលើ ខ្ញុំគិតថា មិនសួវសមហេតុ សមផលទេ ដោយសារខ្ញុំបាទជាអ្នកស្រុក ក្រគរ ខេត្តពោធិសាត់ដែរ រស់នៅ ពោធិសាត់ ជាង ២០ ឆ្នាំ និងធ្វើការនៅខេត្តនេះជាច្រើនឆ្នាំថែមទៀត ថែមទាំងបាន សិក្សាស្រាវជ្រាវ ប្រវត្តិសាស្រ្ត ភូមិសាស្រ្ត សាសនា ជនជាតិ នៅ សៀម ភូមារ និងស្រុកខ្មែរ សូមធ្វើការ ចងក្រង បកស្រាយជាសង្ខេបថា៖
  1.  ពោធិសាត់ គឺជា ទឹកដីតំបន់ភ្នំខ្ពស់ មាននិមិ្មតសញ្ញា គឺ ព្រះបង្កូមកែវ/ ថ្មកែវ ។ មានន័យថា កាលណោះ នគរខ្មែរ កាន់សាសនា នាគ (ព្រះនាងនាគ) ក្រោយមក នគរខ្មែរកាន់ សាសនា ព្រះពុទ្ធ (ព្រះថោង) ពេលព្រះថោង បូក នាងនាគ គឺក្លាយជា វប្បធម៍ អរិយធម៍ខ្មែរ ដូច្នេះ ពោធិសាត់ គឺជាទឹកដី ដែលអ្នកស្រុក ដូរមកកាន់សាសនា ព្រះពុទ្ធ--ព្រះពោធិរសាត់ ចូលមកដល់ កោះសំពៅមាសសព្វថ្ងៃនេះ។ 
  2. ចំណែក បាកាន Bagan គឺជា អាណាចក្រមន ជំនាន់នោះ ដែលលាតសន្ធឹងឥទ្ធិពល ព្រះពុទ្ធសាសនា មកពី រដ្ឋបាហ្គាន របស់ភូមារ ដូចមានជនជាតិ កូឡា នៅ ប៉ៃលិនស្រាប់។  
  3. សូម្បី ខេត្ត ក្រគរ ឬ ស្រុក ក្រគរ ក៍ សររសេរចងក្រងខុសដែរ តាមពិត ស្រុកខ្មែរ គឺមានបន្ទាយទ័ព ដូច ជា សៀមគេរៀបចំដែរ បន្ទាយ ក្រង គឺជា ស្រុក ក្រង តែពេលបារាំងចូលរៀបចំ ដែនដីរដ្ឋបាល គេបាន សរសេរឈ្មោះ ក្រង Krang ទៅជា Krakor ក្រគរ..។
  4.  ជាសរុប ពោធិសាត់ គឺ ជាដែនដី ដូរសាសនា ដូចមាន ជនជាតិរស់នៅ អាណាចក្រជង ពួកគេមិនព្រមដូរសាសនាទេ គឺនៅរក្សា ដដែល គេហៅថា ត្រពាំងជង !!ភ្នំក្រវ៉ាញ គឺជាភ្នំជនជាតិ ក្រាវ់ែត ភ្នំព័រ គឺជាភ្នំដែនជនជាតិព័រ រស់នៅ។
ប្រភព Wikipedia តាម​ពាក្យ​ពី​ព្រេងនាយ​ដំណាល​ថា មាន​ដើម​ពោធិ៍​មួយ​ដើម​រសាត់ ​ច្រាស​ទឹក​ដ៏​ប្លែក​អស្ចារ្យ ឃើញ​ដូច្នេះ​អ្នក​ស្រុក​ក៏​នាំ​គ្នា​យក​ខ្សែ​ពួរ​ទៅ​ទាក់​ចង​តែ​មិន​ជាប់ ហើយ​បន្ត​រសាត់​ដល់​កន្លែង​មួយ​ត្រង់​ខាង​មុខ​ទី​ប្រាសាទ​ព្រះខ័ន។ រសាត់​មក​ដល់​ទី​នេះ ព្រះសង្ឃ និង​អ្នក​ស្រុក បាន​រៀបចំ​គ្រឿង​ពលីការ​បូជា​ទៀន ធូប ផ្កាភ្ញី ដោយ​អធិដ្ឋាន​បួង​សួង​សុំ​យាង​ដើម​ពោធិ៍ ដើម្បី​ប្រតិដ្ឋាន​ដាំ​ទុក​នៅ​ទីតាំង​នោះ។ព្រះសង្ឃ​បាន​យក​ខ្សែ​អំបោះ ៧​សរសៃ​ទៅ​ចង​ដើម​ពោធិ៍​ រួច​ប្រគំភ្លេង​ពិណពាទ្យ​ថ្វាយ​ដើម​ពោធិ៍ ស្រាប់​តែ​ដើម​ពោធិ៍​នោះ ត្រូវ​បាន​អ្នក​ស្រុក​អូស​តាម​ជម្រាល​ដី​ឡើង​ច្រាំង​ខាង​កើត​ប្រាសាទ​ព្រះខ័ន បាន​ដោយ​ងាយ។ អ្នក​ស្រុក​ក៏​ស្រែក​អឺងកង​ឡើង​ថា "បានការ...បានការ" ហើយ​ទួល​នេះ​បាន​ជាប់​ឈ្មោះ "ទួល​បានការ" ត​រៀង​មក ដែល​បច្ចុប្បន្ន​ទួល​នេះ ឋិត​នៅ​ខាង​កើត​វត្ត​បាកាន ក្នុង​ទឹកដី​ស្រុក​បាកាន
ផែនទី តំបន់ភ្នំ នៃ ខេត្ត ពោធិសាត់

ផែនទី រដ្ឋបាល ឃុំ ខេត្ត ពោធិសាត់

ផែនទី រដ្ឋបាល ស្រុកនៃ ខេត្ត ពោធិសាត់

ផែនទី រដ្ឋបាល ឃុំ ខេត្ត ពោធិសាត់

ផែនទី ភូមិ ប្រវត្តិ ខេត្ត ពោធិសាត់ ឆ្នាំ ១៨៩៧
ផែនទី ភូមិ ប្រវត្តិ ខេត្ត ពោធិសាត់ ឆ្នាំ ១៨៩៧

ដោយសារ​ប្រាសាទ​ព្រះខ័ន មាន​បារមី​ខ្លាំង​ពូកែ និង​បួងសួង​សុំ​កំណប់​ទ្រព្យ​អ្វី​បាន​នោះ ដំណឹង​បាន​លេច​ឮ​ដល់​កងទ័ព​សៀម ដែល​នៅ​ក្បែរ​ព្រំដែន​ ស្វាយដូនកែវ និង​ចង់​មក​ជីក​យក​វត្ថុ​មាន​តម្លៃ​ទាំង​នោះ។ អ្នកស្រុក និង​ព្រះសង្ឃ​ក៏​នាំ​គ្នា​លើក​ដី​ពូន​លុប​ប្រាសាទ ក្នុង​បំណង​លាក់​ទុក​អាថ៌កំបាំង​ដោយ​យក​ដើម​ពោធិ៍​ទៅ​ដាំ​លើ​ចំហៀង​កូន​ភ្នំ និង​ប្ដូរ​ឈ្មោះ​មក​ជា "បាកាន" វិញ ដែល​បច្ចុប្បន្ន​គេ​ហៅ​ថា ស្រុក​បាកាន

ក្រៅ​ពី​ខ្លឹមសារ​ដក​ស្រង់​ចេញ​ពី​សៀវភៅ​កម្ពុជសុរិយា​ឆ្នាំ​២០០៣ ត្រង់​ទំព័រ ៦២​នេះ នៅ​ក្នុង​វចនានុក្រម​សម្ដេច​សង្ឃរាជ ជួន ណាត ត្រង់​ទំព័រ ៧៧៩ បញ្ជាក់​ថា ពោធិ៍សាត់ គឺ​ជា​ឈ្មោះ​ខេត្ត​មួយ​ក្នុង​កម្ពុជា​រដ្ឋ នៅ​ជាប់​ខាង​កើត​ខេត្ត​បាត់ដំបង។ តាម​ពាក្យ​ដំណាល​ពី​ព្រេងនាយ​ថា មាន​ដើម​ពោធិ៍​តូច​មួយ​រសាត់​ច្រាស​ទឹក​មក​ជា​អស្ចារ្យ​ប្លែក ហើយ​គេ​បាន​ស្រង់​យក​ទៅ​ដាំ​នៅ​កន្លែង​មួយ។ ដោយ​ហេតុ​ដូច្នេះ ទើប​ឲ្យ​ឈ្មោះ​ភូមិ​ប្រទេស​នោះ​ថា ពោធិ៍សាត់ ព្រោះ​ពាក្យ​ថា រសាត់ និង​សាត់ ជា​ពាក្យ​តែ​មួយ​អាច​ប្រើ​ជួស​គ្នា​បាន។ លុះ​សំណេរ​ជា​យូរ​អង្វែង​មក បាន​ក្លាយ​ជា "ពោធិ៍សាត់" រហូត​ដល់​សព្វថ្ងៃ។

តំបន់ទាក់ទាញ
  1. ​បូជនីយដ្ឋាន​អ្នកតា​ឃ្លាំងមឿង៖ ​បូជនីយដ្ឋាន​អ្នកតា​ឃ្លាំងមឿងជាបូជនីដ្ឋាន​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​​និង​ជាទី​សក្ការបូជា​របស់​ប្រជាជន​ខ្មែរ ស្ថិត​ត​នៅ​ចម្ងាយ​៦​គីឡូម៉ែត្រ​ពី​ទីរួមខេត្ដ ក្នុង​ឃុំ​ស្នាម​ព្រះ ស្រុកបាកាន​។ ទី​នេះ​ជា​តំបន់​ប្រវត្ដិសាស្ដ្រ​មួយ​យ៉ាង​សំខាន់ ជា​តំបន់​ដែល​រំលឹក​ឡើង​វិញ​ចំពោះ​វីរភាពអង់អាច​ក្លាហាន ហ៊ាន​បូជាជីវិត​របស់​បុព្វបុរស​ខ្មែរ​យើង ក្នុង​បុព្វហេតុ​ការពារ​ទឹកដី មាតុភូមិ ពី​ពួក​ចោរ​ឈ្លានពាន​។
  2. ​តំបន់​បាក់​ត្រា៖ ​តំបន់​បាក់​ត្រា​ជា​រមណីយដ្ឋាន​ធម្មជាតិ មាន​ចម្ងាយ​១៦​គីឡូម៉ែត្រ​ពី​ទីរួមខេត្ដ​តាម​ផ្លូវ​លេខ៥៦​។ រមណីយដ្ឋាន​​នេះ​មានកូនភ្នំ មានព្រៃ មាន​ទឹកអូរ​ធម្មជាតិ ដែល​មាន​ទឹកជា​ប្រចាំ និង​សម្បូរ​ដោយ​រុក្ខជាតិ​ហូប​ផ្លែ​ព្រៃ​ដូច​ជា គុយ សិរមាន់ ជាដើម​។
  3. ភ្នំ​បា​ឃ្នះ៖ ភ្នំ​បា​ឃ្នះ​ជា​រមណីយដ្ឋាន​វប្បធម៌ និង ធម្មជាតិ មាន​ទីតាំងស្ថិត​​នៅ ​ភូមិ​ត្នោត​ជុំ ឃុំ​ត្នោត​ជុំ ស្រុក​ក្រគរ ចម្ងាយ​២០​គីឡូម៉ែត្រ ពី​ទីរួមខេត្ដ តាម​ផ្លូវជាតិ​លេខ​៥
  4. កំពង់ហ្លួង៖ កំពង់ហ្លួង​មាន​ទីតាំង​ស្ថិត​នៅ​​លើ​ផ្ទៃ​បឹង​ទន្លេសាប ក្នុង ​ឃុំកំពង់ហ្លួង ស្រុក​ក្រគរ ចម្ងាយ​៣៥​គីឡូម៉ែត្រ​ពី​ទីរួមខេត្ដ​។ តំបន់​នេះ​មាន​ជ្រោយ​ខ្សាច់​ដែល​ជា​ទី​សំរាប់​ងូត​ទឹក​លេង​កំសាន្ត​នៅ​រដូវ​ប្រាំង​នៃ​ផ្ទៃ​បឹង​ទន្លេ​សាប។ ចំណែក​នៅ​រដូវ​វស្សា​វិញ ជា​ពិសេស​ពេល​បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ គេ​ឃើញ​មាន​ប្រជាជន​នាំ​គ្នា​លេងល្បែង​កំសាន្តចោល​ទឹកល័ក្ខ​ដាក់គ្នាលើ​ផ្ទៃ​បឹង​ទន្លេសាប។
  5. ​កំពែង៖ កំពែង​មាន​ទីតាំង​ស្ថិត​នៅ​ក្នុងភូមិ​ព្រ​ងិ​ល ឃុំ​ព្រ​ងិ​ល ស្រុក​ក្រ​វ៉ា​ញ ចម្ងាយ​២០​គីឡូម៉ែត្រ​ពី​ទីរួមខេត្ដ​។
  6. ​ភ្នំ​ដាក់​ព្រះ៖ ភ្នំ​ដាក់​ព្រះ​មាន​ចម្ងាយ​១០​គីឡូម៉ែត្រ​ពី​ទីរួមខេត្ដ ក្នុងភូមិ​រលាប ][ឃុំ​រលាប]] ស្រុក​ពោធិ៍សាត់​
  7. ​កោះ​សំពៅ​មាស៖ ​កោះ​សំពៅ​មាសមានទីតាំង​ស្ថិតនៅ​ចំ​ពីមុខ​សាលាខេត្ដ​ពោធិ៍សាត់ មាន​ផ្ទៃ​ប្រមាណ​ជាង ២​ហិច​តា​។
  8. ​ព្រះ​ធាតុ៖ ព្រះ​ធាតុ​មាន​ទីតាំង​ស្ថិត​​នៅ​ភូមិ​ស្រែ​ស្ដុក ឃុំ​ស្រែ​ស្ដុក ស្រុក​កណ្ដៀង ចម្ងាយ​ប្រមាណ​២០​គីឡូម៉ែត្រ​ពី​ទីរួមខេត្ដ​។
  9. រម្មនីយដ្ឋានធម្មជាតិច្រកល្អៀង៖ មានទីតាំងស្ថិតនៅភូមិបំណក់ ឃុំឈើតុំ ស្រុកក្រគរ ខេត្តតពោធិ៍សាត់
  10. ទឹកធ្លាក់ថ្មដារតូច ស្ថិតនៅភ្នំ1500 ឃុំថ្មដា ស្រុកវាលវែង ខេត្តពោធិ៏សាត់​
ខេត្តពោធិ៍សាត់ ជាដែនរដ្ឋបាលស្ថិតនៅ ប្រទេសកម្ពុជា មាន ៥ស្រុក ១ក្រុង ៤០ឃុំ ១០សង្កាត់ និង ភូមិ÷
កូដស្រុកស្រុកជាអក្សរឡាតាំងឃុំ សង្កាត់ភូមិ
១៥០១ បាកាន Bakan District ១០ ១៥៣
១៥០២ កណ្តៀង Kandieng District ៩ ១១០
១៥០៣ ក្រគរ Krakor District ១១ ១០៥
១៥០៤ ភ្នំក្រវាញ Phnom Kravanh District ៧ ៥៧
១៥០៥ ក្រុងពោធិ៍សាត់ Pursat Municipality ៧ ៦៦
១៥០៦ វាលវែង Veal Veaeng District ៥ ២០
១៥០៧ តាលោសែនជ័យ

ក្រុងពោធិ៍សាត់ ជាក្រុងមួយក្នុងចំណោមស្រុក ក្រុងទាំង០៦ របស់ខេត្តពោធិ៍សាត់ ដែលមុនឆ្នាំ២០០៩ ជាអតីតស្រុកសំពៅមាស រាជរដ្ឋាភិបាលបានកែសម្រួលព្រំប្រទល់រដ្ឋបាល និងប្តូរពីស្រុកសំពៅមាសទៅជា ក្រុងពោធិ៍សាត់ នៃខេត្តពោធិ៍សាត់ តាមអនុក្រឹត្យលេខៈ ១៤ អនក្រ.បក ចុះថ្ងៃទី០៩ ខែមករា ឆ្នាំ២០០៩។ គ្រួសារសរុប [null ចំនួន] ១៤,៨៦៤ គ្រួសារ មានប្រជាជនសរុប ចំនួន ៦៦,៦២១ នាក់ ស្រីចំនួន ៣៤,២១២ នាក់ មានដង់ស៊ីតេប្រជាជនប្រមាណ ២១៤ នាក់ ក្នុងមួយគីឡូម៉ែត្រការេ។ គ្រួសារមានមុខរបរកសិកម្មជាចម្បងចំនួន ១៧,៥៦៧ ស្មើនឹង ៦២.៩% គ្រួសារ មានមុខរបរធ្វើសិប្បកម្មជាចម្បងចំនួន ៧៣៨ ស្មើរនឹង ២.៦% គ្រួសារមានមុខរបរសវាកម្មជាចម្បងចំនួន ៩,៦៣៤ នាក់ ស្មើរនឹង ៣៤.៥ % គ្រួសារ មានមុខរបរបន្ទាប់បន្សំផ្នែកកសិកម្មចំនួន ៧.៦៩៨% អ្នកមានមុខរបរបន្ទាប់បន្សំផ្នែកសិប្បកម្ម ចំនួន ២.០៥% អ្នកមានមុខរបរបន្ទាប់បន្សំផ្នែកសេវាកម្មចំនួន ១.២០៦% ជាស្ត្រី ។ ក្រៅពីមុខរបរជា ចម្បងក៏មានសកម្មភាពផ្សេងៗទៀតដូចជាៈ នេសាទត្រី ដាំដំណាំរួមផ្សំ ឡើងត្នោត និងធ្វើកម្មករ ដើម្បីបង្កើនប្រាក់ចំណូលគ្រួសារបន្ថែមផងដែរ។ សាសនា វត្តអារាម: ពាលញែក បន្ទាយដី​ មុនីរតនារាម ឯក​ សុរិយា​ វាល​ ហ្លួង​ លលកសចាស់ លលកសថ្មី រលាប​ ថ្មីដុំ

តាម​ពាក្យ​ពី​ព្រេង​នាយ​តំណាល​ថា មាន​ដើម​ពោធិ៍​មួយដើមរសាត់​ច្រាស​ទឹក​ដ៏​ប្លែក​អស្ចារ្យ​ ឃើញ​ដូច្នេះ​អ្នក​ស្រុក​ក៏​នាំ​គ្នា​យក​ខ្សែ​ពួរ​ទៅ​ទាក់​ចង​តែ​មិន​ជាប់​ ហើយ​បន្ត​រសាត់​ដល់​កន្លែង​មួយ​ត្រង់​ខាង​មុខ​ទី​ប្រាសាទ​ព្រះខ័ន ។ រសាត់​មក​ដល់​ទី​នេះ ព្រះ​សង្ឃ​ និ​ងអ្នក​ស្រុក​ បាន​រៀប​ចំ​គ្រឿង​ពលីការ​បូជា​ទៀន ធូប​ ផ្កា​ភ្ញី ដោយ​អធិ​ដ្ឋាន​បួង​សួង​សុំ​យាង​ដើម​ពោធិ៍ ដើម្បី​ប្រតិដ្ឋាន​ដាំ​ទុក​នៅ​ទី​តាំង​នោះ ។ 

ព្រះ​សង្ឃ​បាន​យក​ខ្សែ​អំបោះ ៧​សសៃ​ទៅ​ចង​ដើម​ពោធិ៍​ រួច​ប្រគំ​ភ្លេង​ពិណ​ពាទ្យថ្វាយ​ដើម​ពោធិ៍​ ស្រាប់​តែ​ដើម​ពោធិ៍​នោះ ត្រូវ​បាន​អ្នក​ស្រុក​អូស​តាមជម្រាល​ដី​ឡើង​ច្រាំង​ខាង​កើត​ប្រាសាទ​ព្រះ​ខ័ន បាន​ដោយ​ងាយ ។ អ្នក​ស្រុក​ក៏​ស្រែក​អឺង​កង​ឡើង​ថា "បានការ...បានការ" ហើយ​ទួល​នេះ​បាន​ជាប់​ឈ្មោះ​ "ទួល​បាន​ការ​" តរៀង​មក ដែល​បច្ចុប្បន្ន​ ឋិត​នៅ​ខាង​កើត​វត្ត​បាកាន ក្នុង​ទឹក​ដី​ស្រុក​បាកាន​ ។ 

ដោយសារ​ប្រាសាទ​ព្រះខ័ន​ មាន​បារមី​ខ្លាំងពូកែ និង​បួង​សួង​សុំ​កំណប់​ទ្រព្យ​អ្វី​បាន​នោះ ដំណឹង​បាន​លេចឮ​ដល់​កងទ័ព​សៀម ដែល​នៅ​ក្បែរ​ព្រំដែន​ស្វាយ​ដូន​កែវ និង​ចង់​មក​ជីក​យក​វត្ថុ​មាន​តម្លៃ​ទាំង​នោះ ។ អ្នក​ស្រុក​ និង​ព្រះ​សង្ឃ​ក៏​នាំ​គ្នា​លើក​ដី​ពូន​លុប​ប្រាសាទ ក្នុង​បំណង​លាក់​ទុក​អាថ៌កំបាំង​ដោយ​ក​ដើម​ពោធិ៍​ទៅ​ដាំ​លើ​ចំហៀង​កូន​ភ្នំ និង​ប្តូរ​ឈ្មោះ​មក​ជា "បាកាន" វិញ​ដែល​បច្ចុប្បន្ន​គេហៅថា​ស្រុក​បាកាន ។ 

ក្រៅ​ពី​ខ្លឹម​សារ​ដក​ស្រង់​ចេញ​ពី​សៀវភៅ​កម្ពុជ​សុរិយាឆ្នាំ២០០៣ ត្រង់ទំព័រ​ ៦២​នេះ នៅ​ក្នុង​វចនានុក្រម​សម្តេច​សង្ឃរាជ​ ជួន​ ណាត ត្រង់ទំព័រ​ ៧៧៩ បញ្ជាក់​ថា ពោធិ៍សាត់ គឺ​ជា​ឈ្មោះ​ខេត្ត​មួយ​ក្នុង​កម្ពុជា​រដ្ឋ នៅជាប់​ខាង​កើត​បាត់​ដំបង ។ តាម​ពាក្យ​ដំណាល​ពី​ព្រេង​នាយថា មាន​ដើម​ពោធិ៍​តូច​មួយ​រសាត់​ច្រាស​ទឹក​មក​ជា​អស្ចារ្យ​ប្លែក ហើយ​គេ​បាន​ស្រង់​ទៅ​ដាំ​នៅ​កន្លែង​មួយ ។ ដោយ​ហេតុ​ដូច្នេះ​ ទើបឲ្យ​ឈ្មោះ​ភូមិ​ប្រទេស​នោះ​ថា ពោធិ៍សាត់ ព្រោះ​ពាក្យ​ថា រសាត់ និង សាត់ ជា​ពាក្យ​តែ​មួយ​អាចប្រើ​ជួស​គ្នាបាន ។ លុះ​សំណេរ​ជា​យូរ​អង្វែង​មក​ បាន​ក្លាយជា​ "ពោធិ៍សាត់" រហូត​ដល់​សព្វថ្ងៃ ។


ពោធិ៍សាត់៖ មន្ត្រីបរិស្ថានខេត្តពោធិ៍សាត់ សហកាជមួយ លោក ខូយ រីដា អភិបាលរងខេត្តពោធិ៍សាត់ និងជាប្រធានក្រុមការងារចុះជួយស្រុកវាលវែង ព្រមទាំងក្រុមគ្រួសារសហព័ន្ធសហភាពយុវជនកម្ពុជាខេត្ត បានរកឃើញតំបន់ទេសចរណ៍ថ្មីមួយទៀត នៅថ្មដាតូច ចន្លោះភ្នំ ១៥០០ (ភ្នំកំពស់១៥០០ម៉ែត្រ) នៅស្រុកវាលវែង ខេត្តពោធិ៍សាត់។

សូមជម្រាបផងដែរថា រមណីយដ្ឋាននេះ កំពុងទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍ នៅទូទាំងប្រទេស មានចំណាប់អារម្មណ៍ខ្លាំង ហើយផ្លូវទៅកាន់តំបន់ទេសចរណ៍មួយនេះ ជាផ្លូវប្រវត្តិសាស្ត្រ និងជាផ្លូវសេដ្ឋកិច្ចមួយ ដ៏ពិសេសផងដែរ។ ផ្លូវនេះចាប់ផ្ដើមស្ថាបនាជាកៅស៊ូ នៅឆ្នាំ២០១៣ ក្រោយពីគោលនយោបាយឈ្នះៗ របស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន នៅថ្ងៃទី២៩ ធ្នូ ឆ្នាំ១៩៩៨ គឺជាសមិទ្ធផលមួយថ្មីទៀត សំរាប់ខេត្តពោធិ៍សាត់ក្រោមម្លប់សន្តិភាព៕

ផ្ទៃដីខេត្តពោធិ៍សាត់សរុបចំនួន ១,២៦៩,២០០ហ.ត ក្នុងនោះមានផ្ទៃដីព្រៃឈើ ៨៨៨,២២៧ហ.ត ផ្ទៃដីព្រៃលិចទឹកក្នុងតំបន់បី មាត់បឹងទន្លេសាប ៩៤,០៤២ហ.ត ផ្ទៃដីកសិកម្ម ១២០,០០០ហ.ត និងផ្ទៃដីផ្សេងៗទៀត ១៦៣,៥៦៤ហ.ត។

រដ្ឋបាលខេត្តពោធិ៍សាត់ ចែកចេញជា៦ស្រុក ១ក្រុង ៤២ឃុំ ០៧សង្កាត់ និង៥១១ភូមិ និងភូមិឧបសម្ព័ន្ធចំនួន១៨ភូ​មិ មានប្រជាជនសរុបចំនួន៤៩២,៨០០នាក់ គ្រួសារសរុបចំនួន ១១៦,៣១៥ គ្រួសារ ស្រ្តី២៥០,២៩៣នាក់ អាយុ១៨ឆ្នាំឡើង ៣១០,០៧៧នាក់។ មានមុខរបរជាកសិករ ៨៥​% សិប្បករ-ពាណិជ្ជករ-សេវាករ១៣% និងចម្រុះផ្សេងៗ ២%។

ទឹកដីខេត្តពោធិ៍សាត់សម្បូរទៅដោយធនធានធម្មជាតិទាំងលើដី និងក្រោមដីដូចជា៖ ព្រៃឈើ ខ្សាច់សំណង់ ថ្មកែវ ត្រីទឹកសាប និងរ៉ែក្រោមដីផ្សេងៗមួយចំនួនធំទៀត។ វិស័យសំខាន់ៗដែលទ្រទ្រង់សេដ្ឋកិច្ច និងសូចនា​កររបស់ខេត្តមានជាអាទិ៍ គឺវិស័យកសិកម្ម រួមផ្សំជាមួយដំណាំផ្លែឈើជាច្រើនមុខ ជាពិសេសដំណាំក្រូចពោធិ៍សាត់ ជាប្រភេទពូជក្រូច ដែលមានរស់ជាតិល្បីល្បាញទូទាំងប្រទេស។ ក្នុងនោះក៏មានរមណីយដ្ឋានទេស ចរណ៍​ធម្មជាតិ រមណីយដ្ឋានទេសចរណ៍វប្បធម៌ដ៏ស្រស់ត្រកាល និងជំរកសត្វព្រៃគ្រប់ប្រភេទ ដែលទាក់ទាញ ស្រូបយក​ភ្ញៀវទេ​សចរណ៍រាប់ម៉ឺននាក់ក្នុងមួយឆ្នាំៗ។

ខេត្តពោធិ៍សាត់មានសក្តានុពលដ៍ធំអស្ចារ្យ សម្រាប់បំរើប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ ក្នុងនោះគឺថាមពលវារីអគ្គីសនីកម្លាំង១២០មេហ្កាវ៉ាត់ដ៏ធំលើសលប់ពីសេចក្តីត្រូវការ ហើយអាចនាំចេញទៅបណ្តាខេត្តដ៏ទៃទៀត​។ នេះជាកាលា​នុវត្តភាព​ថ្មីមួយទៀត ដែលបានបង្ហាញថាមពលរបស់ខេត្ត។ ចំណែកវិស័យវប្បធម៌ មានក្បាច់បុរាណ ដែលគ្មានពីរក្នុងប្រទេសគឺថ្មកែវ ឈើប្រណិត ដែលជាផលិតផលចម្លាក់ដ៏ល្អវិសេសវិសាល ដែលជាអាទិភាពចេញមកពីស្នាដៃ​យ៉ាង​ប្រណិត ​របស់ប្រជាពលរដ្ឋ ក្នុងខេត្តពោធិ៍សាត់ ដ៏យូរលង់ណាស់មកហើយ៕
ការគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាលដែនដី
ខេត្ត ពោធិសាត់ ចំនួនស្រុក ០៧
១ ស្រុកបាកាន
បឹងបត់កណ្តោល 13ភូមិ
        1. ព្រះអំពិល
        2. ស្វាយជ្រំ
        3. ស្វាយ
        4. ត្រាំសេះ
        5. បត់កណ្តោល
        6. ឫស្សីតាម៉ាន់
        7. បត់ត្រាច
        8. របងរមាស
        9. ទូលធ្មារ
        10. ដូងជ្រំ
        11. សំរោង
        12. អូរ
        13. បឹងឈូក
 
បឹងខ្នារ ១៣ ភូមិ
  1. ដើមច្រេស
  2. រូង
  3. ត្រាចក្រោល
  4. ខ្នាចរមាស
  5. ព្រៃដំរី
  6. ចំការលើ
  7. វត្តជ្រែ
  8. ព្រះម្លូ
  9. ស្រករ
  10. ព្រៃផ្តៅ
  11. ក្រសាំងគ្រួ
  12. បឹងខ្នារ
  13. ព្រៃស្វាយ
ខ្នារទទឹង 12 ភូមិ
  1. បាក់មែក 
  2. ទួលអង្គ្រង 
  3. កោះស្វាយ 
  4. កោះវត្ត 
  5. កោះក្របី 
  6. កំប្រាក់កូន 
  7. ដំណាក់ធ្នង់ 
  8. បឹងឈូក 
  9. ខ្នារទទឹង 
  10. ក្រូចសើច
  11. ផ្ទះស្លា 
  12. ដើមរកា
មេទឹក 15 ភូមុិ
  1. តាមុំ 
  2. ត្រាង 
  3. សំរោងព្រៃខៀវ 
  4. កោះខ្សាច់ 
  5. ចិនតាយ
  6. អូរព្រាល
  7. អង្កាញ់ 
  8. ប៉ោឡោ
  9. ម៉ 
  10. ចាយ៉ូវ 
  11. ក្តាត 
  12. មេទឹក 
  13. ដីរនាត 
  14. ព្រែកក្រ 
  15. ក្អមសំណ

អូរតាប៉ោងច18​ភូមិ
  1. ចំការខ្លុយ 
  2. បត់គគីរចាស់ 
  3. អន្លង់ក្រោយ 
  4. ផ្សារអណ្តែត
  5. ព្រៃយាង 
  6. ចំការអូរ 
  7. របោះរាំង 
  8. អូរតាប៉ោង 
  9. ទួលរគាំង
  10. ព្រៃក្របៅ 
  11. ឧកញ៉ាមាន់ 
  12. តាណៃ 
  13. ស្តុកឃ្លោក 
  14. សំរោងពក 
  15. ស្រះរុន
  16. ស្រះម្កាក់ 
  17. បត់គគីរថ្មី 
  18. អូរបត់
រំលេច 13 ភូមិ
  1. ដំណាក់ត្រាច 
  2. ល្ហុង 
  3. កោះខ្ជាយ 
  4. ព្នៅ 
  5. រំលេច 
  6. កូនត្នោត 
  7. ប្រាសាទ 
  8. កំពង់ក្តី 
  9. ស្តុកខ្លា 
  10. រោងតាកុក 
  11. ប្រឡាយរំដេង 
  12. ខ្វាវ 
  13. ថ្មី

ស្នាមព្រះ 21 ភូមិ
  1. ស្នាមព្រះ 
  2. សាមគ្គី 
  3. បាក់ព្រីង 
  4. ជើងភ្លើង 
  5. កោះក្រសាំង 
  6. ក្រពើរោទី៍ 
  7. ដង្កៀបក្តាម 
  8. កំពង់ស្វាយ 
  9. ស្វាយអាត់ 
  10. ចំបក់មាស 
  11. ព្នៅ 
  12. អន្លុងមាន
  13. អណ្តូងសំបួរ
  14. ស្តុកស្វាយ 
  15. ធ្នោះតាចាប 
  16. អារ៉ែន 
  17. ស្នាមព្រះ 
  18. ត្រាំពែ 
  19. អណ្តូងក្រសាំង
  20. ទួលខ្មែរ 
  21. ខ្មារ
ស្វាយដូនកែវ 9 ភូមិ
  1. ស្វាយដូនកែវទី១ 
  2. ស្វាយដូនកែវទី២ 
  3. ទួលសំរោង 
  4. ស្វាយសរ 
  5. ថ្មី 
  6. ច្រប់ 
  7. កំពោតអាង 
  8. កំប៉ាង 
  9. និគមន៍លើ
តាលោ​19​ ភូមិ
  1. តាលោ 
  2. ថ្មី 
  3. តាំងគោក 
  4. ព្រៃរោង 
  5. ត្រយ៉ងស 
  6. ឆ្នាល់មាន់
  7. ទូលជ្រាវ
  8. គោករំល 
  9. ទួលទទឹង 
  10. បឹងកក់
  11. ព្រៃវាំង 
  12. បួរច្រេស 
  13. ទួលថ្ម 
  14. ព្រៃតោ 
  15. សិរីគន្ធា 
  16. រហាលទិល 
  17. បោសគ 
  18. ប្រហាល
  19. ព្រៃកន្ទួត
ត្រពាំងជង 20 ភូមិ
  1. ស្រែល្វា 
  2. ចំការអូរ 
  3. កណ្តឹងមាស 
  4. អូររំចេក 
  5. កាប់ក្រឡាញ់ 
  6. បួរស្រងែ 
  7. កោះស្វាយ 
  8. ពិតត្រង់ 
  9. ត្រពាំងជង 
  10. ស្នាយទោល
  11. ថ្មី 
  12. ក្តីឈ្នួល 
  13. កោះអណ្តែត 
  14. បឹងប្រីយ 
  15. កោះកែវ 
  16. ក្រោលក្របី 
  17. ពោធិ៍ល្យុំ 
  18. ស្ទឹងកំបុត 
  19. បាកាន
  20. ព្រះចំបក់
២ ស្រុកកណ្តៀង
លរ
ឃុំ
ភូមិ
ភូមិ
33
16
  1. ទួលចារ
  2. អូរបាក្រង 
  3. វត្តពោធិ៍ទី១ 
  4. វត្តពោធិ៍ទី២
  5. ព្រែកតាវង 
  6. កញ្ជើបាយដាច
  7. កំពង់ក្របី 
  8. ផ្លូវក្របី 
  9. ជ័យជំនះ 
  10. អន្លង់វិល 
  11. ព្រែកតាគង់ 
  12. កោះក្រសាំង
  13. ព្រែកឈើត្រាវ
  14. ក្បាលរមាស 
  15. បឹងឈូក 
  16. ផ្ទះគរ
12
16
  1. បឹងឈូក 
  2. កំពង់ក្រសាំងក្រោម
  3. កំពង់ក្រសាំងលើ 
  4. យស់
  5. ព្រៃក្តីក្រោម
  6. ព្រៃក្តីកណ្តាល 
  7. ព្រៃក្តីលើ 
  8. កណ្តៀង 
  9. ស្ថានីយ៍ 
  10. កណ្តៀងក្នុង 
  11. កំពង់រកា 
  12. កែវវិជ័យ 
  13. ស្យា 
  14. ស្ទឹងលើ 
  15. ស្ទឹងក្រោម 
  16. បង្គោល
13
12
  1. កូនក្រោយ
  2. បឹងក្រាញ់ 
  3. សំរោង 
  4. ដងអូរ 
  5. កញ្ជរ 
  6. ព្រែកត្របែក 
  7. ពោធិអណ្តែត
  8. រលាំង 
  9. ទួលទទឹង 
  10. ផ្លូវលួង 
  11. កណ្តាល 
  12. ត្បែងប្រគាប
14
5
  1. ចារុះ 
  2. ព្រែក 
  3. រាំងទិល 
  4. កោះកែវ 
  5. កោះក្អែក
15
17
  1. ផ្ទះកោះ 
  2. ចំការតាប៉ូ 
  3. បាគូ 
  4. បន្ទាយត្រោក 
  5. សារៀង 
  6. ឥន្ធធ្យា 
  7. ពោពីរ
  8. ចំរេះ 
  9. ថ្មី 
  10. ធ្លាអំពិល
  11. សែនជ័យ 
  12. វាល
  13. ត្រង់ 
  14. ព្រីងខ្ពស់ 
  15. ក្តីឈ្វិត 
  16. ពោធិ៍ 
  17. តាម៉ោលី
16
13
  1. បឹងក្រាញ់ 
  2. រោងម៉ាស៊ីន
  3. ស្វាយលួង 
  4. ស្វាយចាន់ 
  5. ស្វាយយាង
  6. ផ្លូវពោធិវង្ស 
  7. ស្វាយចំបក់
  8. ពោធិឡើង 
  9. កគោ 
  10. សន្លុង 
  11. ជ្រែង 
  12. ផ្ទះស្រែ 
  13. ឈើទាល
17
33
  1. កំពង់សំបួរ 
  2. ចារឹក 
  3. អន្លង់វិល 
  4. បឹងចេក 
  5. ក្បាលពាម 
  6. ត្រពាំងថ្ម 
  7. ក្វាលឈើពុក 
  8. ធ្លក 
  9. វត្តលៀប 
  10. ព្រៃស្រគុំ 
  11. ស្យា
18
9
  1. ប្រឡាយធំ 
  2. ក្បាលហុង
  3. កញ្ជើបាយដាច
  4. បឹងយា 
  5. ពោធិ៍ដំណាក់
  6. ពោធិ៍កំបោរ 
  7. វាល 
  8. តាស្តី 
  9. ទួលពង្រ
19
9
  1. អន្លង់ហាប 
  2. ស្ពាន 
  3. ដងរុង 
  4. ដងឡង ស្
  5. តុកជុំ 
  6. គៀន 
  7. ផ្ទះព្រីង 
  8. ដំរីស 
  9. អំពិលកញ្រ្ចិញ
៣ ស្រុកក្រគរ
លរ
ឃុំ
ភូមិ
ភូមិ
20
  1. 12
21
7
22
33
33
33
24
5
25
8
26
33
27
7
28
10
29
5
30
14
៤ ស្រុកភ្នំក្រវាញ
លរ
ឃុំ
ភូមិ
ភូមិ
31
6
  1. អូររំចង់
  2. ក្របៅជ្រំ 
  3. ទួលពង្រ 
  4. ចាន់សេរី 
  5. បាក់ចិញ្ចៀន 
  6. អូរឫស្សី 
  7. កំពង់​ខ្ទុ​ម 
  8. ស្រែជង 
  9. ដំណាក់អំពិល
32
8
  1. ក្រូចឆ្មារ 
  2. បាក់ត្រកួន
  3. បោះពួយ
  4. ស្បូវរីក 
  5. ប៉ែន 
  6. លាច 
  7. ពេជបាន 
  8. តានុក
33
13
  1. ក្រញាំ 
  2. ជង្រុក 
  3. ព្រហស្បតិ៍ក្បាល
  4. ដំណាក់កន្សែង
  5. ព្រៃកន្លង់
  6. ស្តុកខ្ទុំ 
  7. តាលាស់ 
  8. កោះស្វាយ 
  9. បត់រំដួល 
  10. កណ្តាល 
  11. ផ្ទះរុង 
  12. ថ្លុកដង្កោ 
  13. ជ្រៃក្រឹម
34
7
  1. សាយ
  2. អូរបាក់ត្រា 
  3. កំពែង 
  4. សំរោងយា 
  5. ព្រងិល
  6. អូរស្រាវ 
  7. ស្វាយប៉ាក
35
4
  1. ព្រៃខ្លុង 
  2. ព្រៃស្មាច់ 
  3. វាលវង់ 
  4. មល់
36
4
  1. គល់ទទឹង 
  2. សន្ទ្រែ 
  3. ស្រែពពាយ
  4. ក្សេត្របុរី
37
12
  1. សំរោង១ 
  2. សំរោង២ 
  3. ព្រែក១ 
  4. ព្រែក២ 
  5. ព្រែក៣ 
  6. អូរហេង 
  7. អូរព្រាល
  8. តាដែស 
  9. វាល 
  10. រវៀង 
  11. អង្រ្គង 
  12. អន្លង់ប៉ែន
៥ ក្រុងពោធិ៍សាត់
លរ
ឃុំ
ភូមិ
ភូមិ
38
12
39
8
  1. ដូនអី 
  2. ក្តីខ្វាវ 
  3. កំពង់ស្ទោង
  4. អូររកា
  5. ស្វាយមាស 
  6. អូរតូង
  7. លាវ 
  8. ទួលក្រួស
40
10
  1. ពោធិ៍តាកួយ 
  2. ព្រែកស្តី 
  3. លលកសរ 
  4. កោះ 
  5. ផ្សារលើ 
  6. វត្តលួង 
  7. ជំរុំសៀម 
  8. ដប់បាត 
  9. ដំណាក់អំពិល
  10. ខ្មារ
41
10
  1. ចំការចេកខាងត្បូង
  2. ចំការចេកខាងជើង
  3. រ៉ា 
  4. ពាលញែក១
  5. ពាលញែក២
  6. គក 
  7. អូរស្តៅ 
  8. ត្នោតទ្រេត 
  9. ក្បាលហុង 
  10. ដង្គារ
42
8
  1. បាក់រទេះ 
  2. ដូងជ្រំ 
  3. ប្រឡាយធំ 
  4. ស្ពានថ្ម 
  5. មាន់ចែ 
  6. សាលាគំរូ 
  7. ក្រាំងតាសែន
  8. ស្រះស្រង់
43
13
  1. ព្រែកត្នោត 
  2. សូរិយាលើ 
  3. សូរិយាក្រោម 
  4. ថ្នល់ជប៉ុន 
  5. ស្ពានថ្ម 
  6. ថ្នល់បំបែក 
  7. ពោធិ៍អណ្តោត 
  8. ព្រៃឪម៉ាល់
  9. ទួលម្កាក់
  10. ស្ទឹងតូច
  11. ឆ្លងកាត់
  12. លាប 
  13. អូរថ្កូវ
44
5
៦ ស្រុកវាលវែង
លរ
ឃុំ
ភូមិ
ភូមិ
45
5
  1. កណ្តាល 
  2. ដីក្រហម 
  3. ចំការជ្រៃខាងត្បូង 
  4. ចំការជ្រៃខាងជើង
  5. ក្រាំងរងៀង
46
3
  1. ក្រពើពីរលើ 
  2. ក្រពើពីរក្រោម 
  3. សំឡាញ
47
4
  1. អូរសោម 
  2. កណ្តាល 
  3. ឆាយលូក 
  4. គៀនជង្រុក
48
5
  1. ទំព័រ 
  2. ប្រមោយ 
  3. ស្ទឹងថ្មី 
  4. ផ្ចឹកជ្រំ 
  5. ឈើទាលជ្រំ
49
3
  1. សង្គមថ្មី
  2. ឯកភាព
  3. កណ្តាល

៧ ស្រុក តាលោសែនជ័យ
លរ
ឃុំ
ភូមិ
ភូមិ
45
19
  1. តាលោ
  2. ថ្មី 
  3. តាំងគោក
  4. ព្រៃរោង 
  5. ត្រយ៉ងស 
  6. ឆ្នាល់មាន់ 
  7. ទូលជ្រាវ 
  8. គោករំល 
  9. ទួលទទឹង 
  10. បឹងកក់ 
  11. ព្រៃវាំង 
  12. បួរច្រេស 
  13. ទួលថ្ម 
  14. ព្រៃតោ 
  15. សិរីគន្ធា 
  16. រហាលទិល 
  17. បោសគ 
  18. ប្រហាល 
  19. ព្រៃកន្ទួត
33
13
  1. ក្រញាំ 
  2. ជង្រុក
  3. ព្រហស្បតិ៍ក្បាល 
  4. ដំណាក់កន្សែង
  5. ព្រៃកន្លង់ 
  6. ស្តុកខ្ទុំ 
  7. តាលាស់ 
  8. កោះស្វាយ 
  9. បត់រំដួល
  10. កណ្តាល 
  11. ផ្ទះរុង 
  12. ថ្លុកដង្កោ 
  13. ជ្រៃក្រឹម
តាលោសែនជ័យ គឺជាស្រុកថ្មីដែលទើបបង្កើតឡើង។ ស្រុកនេះបានបង្កើតឡើងដោយកាត់យកឃុំចំនួនពីរគឺ ឃុំតាលោ នៃស្រុកបាកាន និងឃុំផ្ទះរុង នៃស្រុកភ្នំក្រវាញ របស់ខេត្តពោធិ៍សាត់។ ក្រៅពីនេះគេកាត់យកភូមិចំនួនពីរ គឺភូមិកោះស្វាយ និងភូមិកោះវត្តនៃឃុំខ្នារទទឹងរបស់ស្រុកបាកាន​មកឱ្យឃុំតាលោទៀតដោយយោងតាម តាមអនុក្រឹត្យលេខ ០៧ អនក្រ.បក។ ទីតាំងរបស់សាលាស្រុកតាលោសែន​ជ័យស្ថិតនៅក្នុងឃុំផ្ទះរុង។
ផែនទី រដ្ឋបាលដែនដី ថ្នាក់ស្រុក

ផែនទី រដ្ឋបាលដែនដី ថ្នាក់ស្រុក

ផែនទី រដ្ឋបាលដែនដី ថ្នាក់ស្រុក
បញ្ជីរដ្ឋបាលស្រុក
List of district បញ្ជីរដ្ឋបាលស្រុក
CodeKhmerEnglishNumber Of CommuneNumber Of Village
CommuneSangkat
11501ស្រុក បាកានBakan District90131
21502ស្រុក កណ្ដៀងKandieng District90330
31503ស្រុក ក្រគរKrakor District330105
41504ស្រុក ភ្នំក្រវ៉ាញPhnum Kravanh District6044
51505ក្រុង ពោធិ៍សាត់Pursat Municipality0766
61506ស្រុក វាលវែងVeal Veaeng District5020
71507ស្រុក តាលោសែនជ័យTa Lou Senchey District2035
Total427533

ផែនទីស្រុក ំវាលវែង

ផែនទីស្រុក ំក្រគរ

ផែនទី រដ្ឋបាលស្រុកបាកាន


ផែនទី កាលបរិច្ឆេទ បង្កើតខេត្ត ឆ្នាំ ១៩១៧
ផែនទី ជនជាតិ ខេត្ត ពោធិសាត់
ផែនទី តំបន់ តានតឹងតាមព្រំដែ ខេត្ត ពោធិសាត់

ផែនទី ជនជាតិ ខេត្ត ពោធិសាត់់

ផែនទី ជនជាតិ ខេត្ត ពោធិសាត់់

ផែនទី កាលបរិច្ឆេទ បង្កើតខេត្ត ឆ្នាំ ១៩១៧
ផែនទី កាលបរិច្ឆេទ បង្កើតខេត្ត ឆ្នាំ ១៩១៧



ខេត្ត ពោធិ៍សាត់
ផែនទី រដ្ឋបាល ភូមិ ឃុំ ស្រុក វាលវែង ខេត្ត ពោធិសាត់

ផែនទី រដ្ឋបាល ភូមិ ឃុំ ស្រុក វាលវែង ខេត្ត ពោធិសាត់
 
ផែនទី រដ្ឋបាល ភូមិ ឃុំ ស្រុក វាលវែង ខេត្ត ពោធិសាត់