២០២១៖ ចរចារប្រាក់ឈ្នួល៖ បណ្តោះអាសន្ន សហជីព២០៤ដុល្លារ និយោជក១៨៨ដុល្លារ រដ្ឋាភិបាល១៩២ដុល្លារ ការចរចាប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាកម្មករ និយោជិតវិស័យវាយនភណ្ឌ កាត់ដេរ ផលិតស្បែកជើង និងសម្ភារៈធ្វើដំណើរ ជុំទី៣សម្រាប់ឆ្នាំ២០២២ នៅថ្ងៃទី២១ ខែកញ្ញានេះ ភាគីនិយោជក និងភាគីសហជីពតំណាងឲ្យកម្មករ នៅតឹងសសៃកដាក់គ្នាដដែល។ តានតឹងគឺត្រង់ចំណុចនៃអត្រាបម្រែបម្រួលនៃលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យ រវាងនិយោជក និងសហជីពមានភាពឃ្លាតគ្នាខ្លាំង។ ទោះយ៉ាងណាតួលេខបានខិតជិតគ្នាបន្តិច ក្រោយជជែកគ្នាអស់១ព្រឹក។តួលេខបណ្តោះអាសន្ន គឺសហជីពព្រមចុះមក ២០៤ ដុល្លារ និយោជកព្រមឡើង ១៨៨ ដុល្លារ និងរដ្ឋាភិបាល ១៩២ ដុល្លារ។ភាគីនិយោជក និងភាគីសហជីព ដែលតំណាងឲ្យកម្មករ និយោជិតនៃវិស័យវាយនភណ្ឌ កាត់ដេរ និងផលិតស្បែកជើង តាមរយៈយន្តការក្រុមប្រឹក្សាប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាជុំទី៣នេះ បានធ្វើការពិនិត្យមើលបន្ថែមទៀតស្តីពីបម្រែបម្រួលលក្ខខណ្ឌវិនិច្ឆ័យទាំង៧ចំណុច។ ទោះយ៉ាងណាភាគីទាំង២ ហាក់បន្ទន់ឥរិយាបថបន្តិចដែរ បន្ទាប់ពីជជែកគ្នាអស់ពេលពេញ១ព្រឹក ដោយភាគីសហជីពព្រមចុះពី ២១៤,២៧ដុល្លារ មក ២០៤ ដុល្លារ ហើយភាគីនិយោជកព្រមឡើងពី ១៨៣,៤ដុល្លារទៅ ១៨៨ ដុល្លារ។ តែតួលេខថ្មីទាំងនេះ នៅកំពុងជជែកគ្នាបន្តនៅឡើយ។
សូមបញ្ជាក់ថា ភាគីសហជីពសុទ្ធតែបានបង្ហាញនូវចំណុចកើនឡើងទាំងអស់ក្នុងចំណោមលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យទាំង ៧ ក្នុងនោះមាន ចំណាយក្នុងការរស់នៅ ៤% ផលិតភាព ២,៦០% ការប្រកួតប្រជែង ១% និងកំរិតចំណេញរបស់វិស័យ ១% ។ ក្រៅពីនេះ គឺស្ថិតនៅដដែល មិនមានការប្រែប្រួលដូចជាអត្រាប្តូរប្រាក់ តម្លៃពលកម្ម ចំនួនម៉ោងធ្វើការសរុប កំណើននៃការនាំចេញ កំណើនចំណែកទីផ្សារនាំចេញ បរិយាកាសវិនិយោគជាដើម ដែលអត្រាបម្រែបម្រួលសរុបស្មើនឹង ១១,៦០% ឬ២២,៣ដុល្លារ។
ខុសពីការស្រាវជ្រាវរបស់ភាគីសហជីព ភាគីនិយោជក បានបង្ហាញតួលេខស្ទើរតែទាំងអស់ថាជាលេខដក ឬមានការធ្លាក់ចុះ ក្នុងនោះការប្រកួតប្រជែងមានការធ្លាក់ចុះច្រើនជាងគេដល់ទៅ-៥,២៥%។ ក្រៅពីនេះ មានតួលេខដក ១% ឬ១% ជាង ហើយចំណុចខ្លះក៏ដូចគ្នាទៅនឹង លក្ខណៈវិនិច្ឆ័យរបស់សហជីពដែរ ដូចជាស្ថានភាពគ្រួសារ ០% អត្រាអតិផរណា ៣% កំណើនចំណែកទីផ្សារនាំចេញ ០%ដូចគ្នា។ល។ ជាសរុបអត្រាបម្រែបម្រួលខាងភាគីនិយោជកគឺ -៤,៥០% ស្មើនឹង-៨,៦ដុល្លារ។
សូមរំលឹកថា កាលពីការចរចាជុំទី២សប្តាហ៍មុន ភាគីសហជីពនៅតែបន្តទាមទារការតម្លើងប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាកម្មករកាត់ដេរ ឆ្នាំ២០២២ខាងមុខ ចំនួន ២១៤,២៧ដុល្លារ ក្នុងមួយខែ ខណៈឆ្នាំ២០២១ ប្រាក់ខែកម្មករមានចំនួន ១៩២ដុល្លារ។ ក៏ប៉ុន្តែភាគីនិយោជក បានលើកទឡ្ហីករណ៍របស់ខ្លួនថាប្រាក់ឈ្នួលកម្មករនៅឆ្នាំថ្មី មិនអាចឡើងបានទេ គឺមានតែថយទៅវិញ ដោយនិយោជកដាក់តួលេខ ១៨៣,៤ដុល្លារ ក្នុងមួយខែ៕
ស្ថានភាពប្រាក់ឈ្នួលតាមបណ្តាឆ្នាំ
- ២០២២ ខាងមុខ ប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរិមានឹងកើនដល់ ???
- ២០២១៖ ចំនួន ១៩២ ដុល្លា
- ២០២០ (ភ្នំពេញ)៖ នៅទីបំផុត! សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានសម្រេចបន្ថែម ៣ដុល្លារ លើតួលេខបោះឆ្នោតដោយក្រុមប្រឹក្សាជាតិប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមា ១៨៧ដុល្លារ ដែលធ្វើឱ្យប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមារបស់កម្មករនិយោជិតក្នុងវិស័យវាយនភណ្ឌ កាត់ដេរ និងផលិតស្បែកជើង សម្រាប់ឆ្នាំ២០២០ខាងមុខនេះ កើនដល់ ១៩០ ដុល្លារ។
- ២០១៩ ចំនួន ១៨២ ដុល្លា នៅទីបំផុតទៅ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានសម្រេចកំណត់ដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាថ្មីលើវិស័យ វាយនភណ្ឌ កាត់ដេរ និងផលិតស្បែកជើង សម្រាប់ឆ្នាំ២០១៩ ចំនួន ១៨២ដុល្លារក្នុងមួយខែ។ ប្រាក់ឈ្នួលថ្មីនេះ នឹងចាប់ផ្តើមអនុវត្ត ពីថ្ងៃទី ១ ខែ មករា ឆ្នាំ ២០១៩ តទៅ។ ការសម្រេចដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលគោល១៨២ដុល្លារនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីការចរចាត្រីភាគីអស់រយៈពេល៩លើកកន្លងទៅនេះ។
- ២០១៨ ចំនួន ១៧០ ដុល្លា ប្រាក់ឈ្នួលថ្មីរបស់កម្មករកាត់ដេរកម្ពុជាសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៩ ត្រូវបានដំឡើងពី១៧០ដុល្លារនៅឆ្នាំ២០១៨ ដល់១៨២ដុល្លារនៅឆ្នាំ២០១៩ខាងមុខ សម្រាប់កម្មករពេញសិទ្ធិ និង១៧៧ដុល្លារ សម្រាប់កម្មករនិយោជិតសាកល្បង។ ប្រាក់ឈ្នួលថ្មីនេះ នឹងមិនរាប់បញ្ចូលនូវប្រាក់អត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងៗ ដែលកម្មករនិយោជិតធ្លាប់ទទួលបាននោះទេ។ លើសពីនេះ កម្មករនិយោជិតដែលទទួលបានប្រាក់ឈ្នួលគិតតាមបរិមាណផលិតផល (ដេរស៊ីបុង) ត្រូវទទួលបានប្រាក់ឈ្នួលតាមទិន្នផលជាក់ស្តែងដែលខ្លួនបានធ្វើ។ នេះបើយោងតាមប្រកាសរបស់ក្រសួងការងារនិងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ ស្តីពី ការកំណត់ប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាសម្រាប់កម្មករនិយោជិតផ្នែកវាយនភណ្ឌ កាត់ដេរ និងផលិតស្បែកជើងសម្រាប់ឆ្នាំ ២០១៩ ចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី ៥ តុលា។
- ២០១៧ ចំនួន ១៥៣ ដុល្លា
- ២០១៦៖ ចំនួន ១៥៧ ដុល្លា
- ២០១៥ ចំនួន ១៤៥ ដុល្លា
- ២០១៤ ចំនួន ១១៧ ដុល្លា
- ២០១៣ ចំនួន ៩៧ ដុល្លា
- ២០១២ ចំនួន ៨៣ ដុល្លា
- ២០១១ ចំនួន ៦៨ ដុល្លា
- ២០១០ ចំនួន ៦៦ ដុល្លា
- ២០០៨ ចំនួន ៦១ ដុល្លា
- ២០០៧ ចំនួន ៥៥ ដុល្លា
- ២០០០ ចំនួន ៥០ ដុល្លា
- ១៩៩៧ ចំនួន ៤០ ដុល្លា
ការវិវត្តនៃប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមា និងប្រាក់អត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងៗនៅកម្ពុជា (ជាដុល្លារអាម៉េរិក/ខែ)កាលបរិច្ឆេទនៃការចាប់ផ្តើមអនុវត្ត ប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមា ប្រាក់រង្វាន់ធ្វើការទៀងទាត់ ប្រាក់សោហ៊ុយ ធ្វើដំណើរ និងស្នាក់នៅ ប្រាក់ថែទំាសុខភាព ប្រាក់ឧបត្ថម្ជីវភាព ប្រាក់រង្វាន់អតីតភាពការងារ ប្រាក់ឈ្នូលអប្បបរមា និងអត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងៗ
តិចបំផុត ច្រើនបំផុត
- ១ មករា ២០២១ ១៩២ ១០ ៧ ម.អ ម.អ (ពី ០ ទៅ១១) ២០៩ ២២០
- ១ មករា ២០២០ ១៩០ ១០ ៧ ម.អ ម.អ (ពី ០ ទៅ១១) ២០៧ ២១៨
- ១ មករា ២០១៩ ១៨២ ១០ ៧ ម.អ ម.អ (ពី ០ ទៅ១១) ១៩៩ ២១០
- ១ មករា ២០១៨ ១៧០ ១០ ៧ ម.អ ម.អ (ពី ០ ទៅ១១) ១៨៧ ១៩៨
- ១ មករា ២០១៧ ១៥៣ ១០ ៧ ម.អ ម.អ (ពី ០ ទៅ១១) ១៧០ ១៨១
- ១ មករា ២០១៦ ១៤០ ១០ ៧ ម.អ ម.អ (ពី ០ ទៅ១១) ១៥៧ ១៦៨
- ១ មករា ២០១៥ ១២៨ ១០ ៧ ម.អ ម.អ (ពី ០ ទៅ១១) ១៤៥ ១៥៦
- ១ កុម្ភៈ ២០១៤ ១០០ ១០ ៧ ម.អ ម.អ (ពី ០ ទៅ១១) ១១៧ ១២៨
- ១ ឧសភា ២០១៣ ៨០ ១០ ៧ ម.អ ម.អ (ពី ០ ទៅ១១) ៩៧ ១០៨
- ១ កញ្ញា ២០១២ ៦១ ១០ ៧ ៥ ម.អ (ពី ០ ទៅ១១) ៨៣ ៩៤
- ១ មករា ២០១២ ៦១ ៧ ម.អ ៥ ម.អ (ពី ០ ទៅ១១) ៧៣ ៨៤
- ១ មីនា ២០១១ ៦១ ៧ ម.អ ម.អ ម.អ (ពី ០ ទៅ១១) ៦៨ ៧៩
- ១ តុលា ២០១០ ៦១ ៥ ម.អ ម.អ ម.អ (ពី ០ ទៅ ៥) ៦៦ ៧១
- ១ មេសា ២០០៨ ៥០ ៥ ម.អ ម.អ ៦ (ពី ០ ទៅ ៥) ៦១ ៦៦
- ១ មករា ២០០៧ ៥០ ៥ ម.អ ម.អ ម.អ (ពី ០ ទៅ ៥) ៥៥ ៦០
- ១ សីហា ២០០០ ៤៥ ៥ ម.អ ម.អ ម.អ (ពី ០ ទៅ ៥) ៥០ ៥៥
- ១៩៩៧ ៤០ ម.អ ម.អ ម.អ ម.អ ម.អ ៤០ ៤០
សម្គាល់៖ ម.អ ៖ មិនអនុវត្ត ប្រភព៖ អគ្គលេខាធិការដ្ឋានក្រុមប្រឹក្សាជាតិប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមា
រោងចក្រកាត់ដេរកម្ពុជា ជាប្រធានបទដែលនឹងលើកមកសិក្សា ព្រោះកម្ពុជាត្រូវប្រកួតជាមួយ ខ្មែរគ្នាឯងផង --សហជីពបក្សប្រឆាំង និង ត្រូវប្រកួតជាមួយ ប្រទេសនានាផងដែរដូចជា បឹងក្លាដែស ភូមារ ថៃ វៀតណាម ឡាវ ស្រីលង្កការ សុទ្ធតែជាប្រទេសនាំ សម្លៀកបំពាក់ និង ស្បែកជើង ចេញទៅទីផ្សារអឺរ៉ុប អាមេរិក។ តើការប្រកួតប្រជែងមានសភាពបែបណា? ឧ រោងចក្រមួយ មានកម្មករ ៦,០០០ នាក់ មានសហជីពចំនួន ១៦ សហជីព រួមទាំងសហជីព រោងចក្រផ្ទាល់ សហជីព បក្សគាំទ្ររដ្ឋាភិបាល សហជីពប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល សហជីពអាព្យាក្រិត សហជីពដែលមនុស្សមកពីក្រៅរោងចក្រចូលបង្កើត...។ រឿងមានលំនាំបែបនេះ ឧបមាថា ខោអាវ១កំប្លេរតម្លៃនៅកម្ពុជា ៣ ដុល្លា លក់ចេញទៅ បរទេសតម្លៃ ១០០ ដុល្លា ខណៈដែលកម្មករបានប្រាក់ខែ ១០០ ដុល្លា/ខែ តែ សហជីពបក្សប្រឆាំងគាត់ទាមទារថា ចង់បាន ១៥០ ដុល្លា ពេលនោះសមាជីកបក្សគាំទ្ររដ្ឋាភិបាល ក៍ទាមទារដែរ គឺ ១៧០ ដុល្លា ព្រោះបើព្រម ១៥០ ដុល្លា អីចឹងសមាជិកសហជីពប្រាកដជារត់ចូលទៅ សហជីពបក្សប្រឆាំង !! លទ្ធបានអ្វី? គឺរោងចក្រលែងតំណើរការព្រោះកម្មកររវល់បាតុកម្ម។ មួយទៀតពេល សហជីពបក្សគាំទ្រ និង បក្សប្រឆាំងស៊ុំគ្រលំគ្នាគៀបស៊ីរោងចក្រ ដូច្នេះ រោងចក្រត្រូវ កាត់បន្ថយកម្មករ និង លួចបង្កើតរោងចក្រខុសច្បាប់ ឬ Sweatshop garment ដែលមានតម្លៃថោក មិនបាច់ចុះបញ្ជី មិនបាច់ចំណាយៗផ្សេង។ ជាធម្មតា បើសិនជា គេចុះបញ្ជី កម្មករ ១០០ នាក់ គេប្រាកដជាលកម្មករ យ៉ាងតិច ៥០០ នាក់ ព្រោះ ១០០ នាក់ត្រូវបង់ពន្ធជូនរដ្ឋរាល់ខែ...! សម្រាប់រដ្ឋាភិបាល រឿង EBA គឺចេញពី កម្លាំងសហជីពនៃបក្សប្រឆាំង..
សម្រាប់ការប្រកួតជាមួយបរទេស ក៍ស្រដៀងគ្នាដែរ ទំនិញបរទេសមានតម្លៃថោកជាង គោរពច្បាប់ការងារ សិទ្ធិមនុស្សល្អជាង មានប្រព័ន្ធ Logistic ល្អជាង អ្នកវិនិយោគទុនចាប់អារម្មណ៍ជាងព្រោះគេបានចំណេញច្រើន...។ ដើម្បីប្រកួតប្រជែងគ្នារវាងប្រទេសនឹងប្រទេស គេតែងបង្កើតតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស ដោយសារថា តំបន់សេដ្ឋកិច្ច គឺរដ្ឋមានទុនសាងសង់រោងចក្រ មានផ្លូវថ្នល់ អគ្គីសនី...រួចជាស្រេច តែទាមទារ វិនិយោគទុន តំកល់ប្រាក់ប្រមាណ ៣ លានដុល្លានៅធនាគារ សម្រាប់ទូទាត់ករណី ជំពាក់លុយកម្មករ ឬ បញ្ហាផ្សេងៗ--ប្រទេសវៀតណាម ធ្វើបែបនេះ បរាជ័យ ដោយសារ គេត្រូវចំណាយលុយ ៣ លានដុល្លា អត់បានការអីសោះ និងចំណាយលើសម្ភារៈ រដ្ឋបាលដ៍មានតម្លៃខ្ពស់ ដូចជា ត្រូវការ ដឹកលុយ ១ លានដុល្លា ពី ធនាគារទៅបើកឲ្យកម្មករ គឺត្រូវមាន កងការពារលុយជានគរបាលវៀតណាមជាង ៥០ នាក់ ! ដែលចំណាយខ្ពស់..ត្រូវការទិញអំបោះ គឺមិនអាចទិញខ្លួនបានទេ ត្រូវពឹងក្រុមហ៊ុនវៀតណាមទិញឲ្យដែលមានតម្លៃខ្ពស់ដែរ....សរុបទៅ តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសសម្រាប់តែអ្នកមានលុយច្រើន ខណះដែល ជនជាតិ ចិន វៀតណាម ចូលចិត្តរកស៊ី ចួលហ៊ុនក្រៅតំបន់សេដ្ឋកិច្ច ដូចជា ចូលហ៊ុន ១០ នាក់ រួមមានខាង៖ ជួលដី, ជួលម៉ាស៊ីនដេរ, ជួលរោងចក្រ, ជួលសន្តុិសុខ, ជួលកម្មករ.....
ទិន្ធន័យ
- ទំហំរោងចក្រគិតជាមធ្យម ៤៥០០ នាក់/រោចក្រ ( ១៨០,០០០នាក់/៤០ រោងចក្រ)
- ចំនួនរោចក្រ មិនចុះបញ្ជីការ ឬ ខុសច្បាប់/ លួចលាក់ Sweatshop អាចមានរង្វង់ 0,5 % នៃចំនួនសរុប (ឥណ្ឌា,
- ចំនួនរោងចក្រកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ ចុះបញ្ជីជាមួយ ក្រសួងការងារ = 960 រោងចក្រ កម្មករ
- ចំនួនរោងចក្រកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ ចុះបញ្ជីជាមួយ ILO= 567 រោងចក្រ កម្មករ
- ចំនួនរោងចក្រកាត់ដេរស្បែកជើង
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ៖ ឆ្នាំ២០២០ មានរោងចក្រកាត់ដេរ ១២៩ បានបិទទ្វារលែងដំណើរការ ដែលប៉ះពាល់ដល់កម្មករជាង៧ម៉ឺននាក់2021-01-10 12:49pm (ភ្នំពេញ)៖ ដោយសារវិបត្តិនៃការរីករាលដាល់ជំងឺកូវីដ១៩ ដែលកំពុងវាយលុកសកលលោកយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរនោះ បានធ្វើឱ្យវិស័យកាត់ដេរនៅកម្ពុជា រងផលប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំង ដោយនៅឆ្នាំ២០២០ មានរោងចក្រសហគ្រាសក្នុងវិស័យកាត់ដេរចំនួន ១២៩ រោងចក្រ បានបិទទ្វារលែងដំណើរការ ដែលបានប៉ះពាល់ដល់កម្មករនិយោជិតជាង ៧០,០០០ នាក់។
រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ លោក ហេង សួរ បានថ្លែងប្រាប់ Fresh News ឱ្យដឹងថា គិតរហូតមកដល់ដើមឆ្នាំ២០២១នេះ ស្ថានភាពទូទៅនៃវិស័យការងារ គឺបានត្រលប់មករកភាពប្រសើរឡើងវិញបន្តិចម្ដងៗ ពោលគឺល្អជាងដើមឆ្នាំ២០២០ ដែលរោងចក្រសហគ្រាសមួយចំនួនមានការព្យួរ និងបិទទ្វារលែងដំណើរការ ដោយនាំឱ្យមានផលប៉ះពាល់ខ្លះដល់កម្មករនិយោជិតក្នុងវិស័យកាត់ដេរ។
លោក ហេង សួរ បានថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះថា «ក្នុងឆ្នាំ២០២០ មានរោងចក្រកាត់ដេរចំនួន ១២៩ រោងចក្រ បានបិទលែងដំណើរការ ដែលប៉ះពាល់ដល់កម្មករនិយោជិតចំនួន ៧១,២០២ នាក់ (ស្រី ៥៧,៧៩៤ នាក់)»។
អ្នកនាំពាក្យខាងលើបានបន្តទៀតថា ក្នុងឆ្នាំ២០២០ ដដែលនោះ ក៏មានរោងចក្រកាត់ដេរចំនួន ១១២ រោងចក្រ បានបើកថ្មីវិញដែរ ដែលបានបង្កើតការងារដល់កម្មករនិយោជិតចំនួន ២៣,២០៨ នាក់ (ស្រី ១៧,៦៣៨ នាក់)។
ទោះជាយ៉ាងណា សម្រាប់ឆ្នាំ២០២១នេះ កម្ពុជារំពឹងថាចំនួនរោងចក្រដែលបង្កើតថ្មីៗនឹងមានចំនួនប្រហាក់ប្រហែលនឹងឆ្នាំ២០២០ កន្លងទៅនោះដែរ ខណៈចុងឆ្នាំ២០២០ ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា (CDC) ក៏បានអនុម័តគម្រោងវិនិយោគរោងចក្រជាបន្តបន្ទាប់ ដែលគេនឹងដំណើរការសាងសង់នៅឆ្នាំ២០២១នេះ។
ចំពោះបញ្ហាវត្ថុធាតុដើមសម្រាប់ដំណើរការផលិតក្នុងវិស័យកាត់ដេរ ត្រូវបាន លោក ហេង សួរ បញ្ជាក់ដែរថា មិនមានការខ្វះខាតនោះឡើយ ពោលគឺមានវត្ថុធាតុដើមគ្រប់គ្រាន់តាមតម្រូវការនៃការផលិត។ រីឯការនាំចេញផលិតផលកាត់ដេរ គឺមានការធ្លាក់ចុះខ្លះ ប៉ុន្តែផលិតផលធ្វើដំណើរវិញ គឺមានការកើនឡើងជាងមុន ទោះបីជួបនឹងវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩ ក៏ដោយ។
បើតាមអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងាររូបនេះ «វិស័យកាត់ដេរទាំងមូលនៅកម្ពុជាអាចនឹងវិលមកប្រក្រតីភាពវិញ ក្រោយពេលវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩ចប់»។
សូមបញ្ជាក់ថា វិបត្តិនៃជំងឺកូវីដ-១៩ បានបង្កផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរជាសកល ទាំងអាយុជីវិរបស់មនុស្សជាតិ វិបត្តិសង្គម និងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ពិភពលោក ក្នុងនោះប្រទេសកម្ពុជាក៏រងផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរផងដែរ។ ក្រៅពីបង្កការឆ្លងរីករាលដាលដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ផលប៉ះពាល់នៃជំងឺនេះក៏បង្កជាវិបត្តិដល់វិស័យមួយចំនួនផងដែរ ពិសេសគឺវិស័យការងារ និងវិស័យទេសចរណ៍ ដែលរងផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ជាងគេ។ ដូច្នេះហើយទើបបានជារាជរដ្ឋាភិបាលសម្រេចបញ្ចេញកញ្ចប់ថវិកា និងចំណាត់ការគ្រប់រូបភាព ដើម្បីជួយទ្រទ្រង់ដល់វិស័យទាំងពីរនេះ។
កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០ កន្លងទៅ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏បានប្រកាសជួយដល់វិស័យវាយនភណ្ឌ កាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ ផលិតស្បែកជើង ផលិតផលធ្វើដំណើរ កាបូប និងវិស័យទេសចរណ៍ រយៈពេលបីខែបន្ថែមទៀតរហូតដល់ខែមីនា ឆ្នាំ២០២១៕
កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៣ គម្រោងធុរកិច្ច និងសិទ្ធិមនុស្សបានរៀបចំកិច្ចពិភាក្សាតាមវិទ្យុ ដោយពិភាក្សាលើបញ្ហាប្រឈមសំខាន់ៗរបស់កម្មកររោងចក្រកាត់ដេរនៅប្រទេសកម្ពុជា។ សមាជិកសហជីពចំនួន ៣ រូប មកពីសម្ព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា បានគូសបញ្ជាក់ពីបញ្ហាមួយចំនួនរបស់កម្មកររោងចក្រកាត់ដេរ រួមមាន លក្ខខណ្ឌការងារមិនល្អប្រសើរ ប្រាក់ឈ្នួលនៅទាប និងការរំលោភពានសិទ្ធិការងារមួយចំនួនទៀតនៅក្នុង និងក្រៅកន្លែងធ្វើការ។ កត្តាទាំងអស់នេះបានបណ្តាលឲ្យមានការកើនឡើងនៃការធ្វើកូដកម្មនៅក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។
ភ្នំពេញ VOA —សមាមគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជាយល់ថា ការប្រកាសនេះបានធ្វើឲ្យវិស័យឯកជន កម្មករ និងអ្នកបញ្ជាទិញទំនិញពីកម្ពុជាមានការតក់ស្លុតនិងអាចបង្កផលប៉ះពាល់ជាអវិជ្ជមានរយៈពេលវែងលើផលិតកម្មកាត់ដេររបស់កម្ពុជា។ គ្រាដែលសហភាពអឺរ៉ុបកំពុងត្រៀមដកពន្ធអនុគ្រោះលើទំនិញកម្ពុជា ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងរដ្ឋាភិបាលក្រុងភ្នំពេញចំពោះការដើរថយក្រោយនៃប្រព័ន្ធនយោបាយប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សនៅកម្ពុជា និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនោះ សមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជាបានអំពាវនាវដល់ក្រុមមេដឹកនាំរបស់សហគមន៍អឺរ៉ុបកុំឲ្យចាត់វិធានការណាមួយមកលើប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធលើទំនិញកម្ពុជា ដែលពួកគេអះអាងថា វិធានការណាមួយនោះនឹងបង្កផលប៉ះពាល់លើជីវិតកម្មករនិងដំណើរការអភិវឌ្ឍន៍នៅប្រទេសកម្ពុជា។
ក្រុមអ្នកនាំចេញសម្លៀកបំពាក់នៅប្រទេសកម្ពុជា បានទទូចសុំឲ្យសហគមន៍អឺរ៉ុបកុំដាក់ទណ្ឌកម្មណាមួយមកលើប្រទេសកម្ពុជាដែលពួកគេអះអាងថានឹងធ្វើឲ្យមានផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានយូរអង្វែងមកលើឧស្សាហកម្មកាត់ដេរដែលកំពុងផ្តល់ការងារដល់ប្រជារាស្ត្រខ្មែរយ៉ាងហោចណាស់៧០ម៉ឺននាក់នៅទូទាំងប្រទេស។ នេះបើយោងតាមលិខិតរបស់សមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជាហៅកាត់ថា (GMAC) ដែល VOA ទទួលបាន។
សហគមន៍អឺរ៉ុបដែលក្រុមសហជីពបម្រើប្រយោជន៍កម្មករអះអាងថា ជាទីផ្សារធំបំផុតសម្រាប់ទំនិញកាត់ដេរកម្ពុជានោះ បានគំរាមដកការអនុគ្រោះពន្ធលើទំនិញរបស់កម្ពុជាតាមកម្មវិធីពាណិជ្ជកម្មដែលគេសា្គល់ថា «គ្រប់មុខទំនិញទាំងអស់លើកលែងតែសពា្វវុធ» ដើម្បីជាការឆ្លើយតបទៅនឹងការធ្លាក់ចុះការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនិងដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្សនៅកម្ពុជា។
លិខិតរបស់សមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជាចុះហត្ថលេខាដោយលោក ខេន លូ (Ken Loo) អគ្គលេខាធិការសមាគមនេះ នៅថ្ងៃទី២០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៨ ដែលបានផ្ញើជូនទៅអ្នកស្រី Cecilia Malmstrom រដ្ឋមន្ត្រីពាណិជ្ជកម្មរបស់សហភាពអឺរ៉ុបនិងបានចម្លងជូនក្រុមមន្ត្រីរបស់សហភាពអឺរ៉ុបផ្សេងទៀត បានពណ៌នាពីស្ថានភាពរបស់វិស័យកាត់ដេរ នៅកម្ពុជា ដែលមិនត្រឹមតែផ្តល់ការងារដល់ក្រុមកម្មករនោះទេ តែថែមទាំងបានជួយពលរដ្ឋប្រមាណ២លាននាក់ផ្សេងទៀត ហើយជារៀរាល់ខែ ប្រាក់ចំនួន១៥០លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវបានបើកជូនកម្មករ។ GMAC ក៏បានកត់សម្គាល់ថា ការនាំចេញសម្លៀកបំពាក់ និងស្បែកជើងរបស់ពួកគេទៅសហភាពអឺរ៉ុប គឺមានដល់ទៅជាង៤៦ភាគរយ ហើយបានតាំងចិត្តថានឹងបង្កើនចំនួននៃការនាំចេញទៅឆ្នាំខាងមុខទៀត។
សមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជាក៏បានរៀបរាប់ពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនក្នុងការគោរពសិទ្ធិកម្មករនិងការអនុវត្តកតិការសញ្ញាផ្សេងៗជាច្រើនទៀត ដែលនឹងធានាការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងការងារ ការការពារបរិស្ថាន អភិបាលកិច្ច និងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន។
អមជាមួយនឹងការរៀបរាប់អំពីការប្តេជ្ញាចិត្តនេះ សមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា បានឲ្យដឹងពីការបារម្ភរបស់ខ្លួន ចំពោះការប្រកាសថ្មីរបស់សហភាពអឺរ៉ុប ដែលបានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងពីការព្យួរទុកជាបណ្តោះអាសន្ននៃគំនិតផ្តួចផ្តើម «គ្រប់មុខទំនិញទាំងអស់លើកលែងតែសពា្វវុធ» ហៅកាត់ថា EBA។
សមាមគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជាយល់ថា ការប្រកាសនេះបានធ្វើឲ្យវិស័យឯកជន កម្មករ និងអ្នកបញ្ជាទិញទំនិញពីកម្ពុជាមានការតក់ស្លុតនិងអាចបង្កផលប៉ះពាល់ជាអវិជ្ជមានរយៈពេលវែងលើផលិតកម្មកាត់ដេររបស់កម្ពុជា។
លិខិតរបស់សមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា បានសរសេរតាមន័យដើមថា៖ «ការផ្អាកបណ្តោះអាសន្ននូវ EBA ឬក៏ការដាក់ទណ្ឌកម្មឯកតោភាគីរយៈពេលខ្លីណាមួយ អាចនឹងមានផលប៉ះពាល់រយៈពេលវែងលើជីវិតកម្មកររបស់ពួកយើងនិងគ្រួសាររបស់ពួកគេ។ រាល់ការរីកចម្រើនរបស់កម្ពុជា ដែលសម្រេចបានក្នុងរយៈពេល២ទសវត្សរ៍មកនេះ តាមរយៈកិច្ចខិតខំរបស់រាល់អ្នកពាក់ព័ន្ធ ដោយរាប់បញ្ចូលទាំងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ ដូចជាសហភាពអឺរ៉ុបអាចនឹងត្រូវបានបំផ្លាញចោលយ៉ាងឆាប់រហស័»។
លិខិតដដែលបានបន្តទៀតក្នុងតាមន័យដើមថា៖ «ហេតុដូច្នេះ យើងអំពាវនាវឲ្យអ្នកមានការសម្រេចចិត្តនិងវិធានការប្រកបដោយការប្រុងប្រយ័ត្ន និងការគិតគូដ៏ត្រឹមត្រូវ។ GMAC ត្រៀមរួចរាល់ក្នុងការផ្តល់ឲ្យអ្នកនូវការណ៍ពិតបន្ថែមទៀត ក្នុងអំឡុងពេលនៃការត្រួតពិនិត្យរបស់អ្នក»។
សមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា ហៅកាត់ថា (GMAC )ក៏បានបញ្ជាក់ពីជំហររបស់ខ្លួន ក្នុងការបន្តធ្វើជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មលក្ខណៈទ្វេភាគីជាមួយសហភាពអឺរ៉ុប ក្នុងរយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំទៅមុខទៀតផងដែរ។
កាលពីដើមខែតុលា ឆ្នាំ២០១៨នេះ សហគមន៍អឺរ៉ុបបានជូនដំណឹងទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាថា ប្រទេសកម្ពុជានឹងបាត់បង់ឋានៈអនុគ្រោះពន្ធសម្រាប់នាំទំនិញចូលទីផ្សាររបស់សហគមន៍អឺរ៉ុបដែលជាទីផ្សារដ៏ធំជាងគេបំផុតនៅលើពិភពលោក ដោយសារតែការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស។
អ្នកស្រី Cecilia Malmstrom រដ្ឋមន្ត្រីពាណិជ្ជកម្មរបស់សហភាពអឺរ៉ុបបានបញ្ជាក់នៅក្នុងគេហទំព័រប្លុកថា ស្ថានភាពកម្ពុជា«គួរឱ្យរំខានយ៉ាងខ្លាំង»ដោយឃើញយ៉ាងច្បាស់ពីស្ថានភាពកាន់តែអាក្រក់ខាងផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សនិងសិទ្ធិការងារ ហើយគ្មានអ្វីដែលអាចធ្វើឱ្យសហភាពអឺរ៉ុបជឿជាក់បានថានឹងមានការប្រសើរឡើងឡើយ។
អ្នកស្រី Malmstrom ក៏បានឲ្យដឹងបន្ថែមថា បេសកកម្មថ្មីៗមួយរបស់សហភាពអឺរ៉ុបទៅប្រទេសកម្ពុជា «បង្ហាញថាមានការរំលោភជាប្រព័ន្ធលើសិទ្ធិសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ សិទ្ធិពលកម្ម និងសេរីភាពនៃការជួបជុំ។ បញ្ហានេះបន្ថែមទៅនឹងបញ្ហាធំៗជាច្រើនដូចជាការរំលោភសិទ្ធិកម្មករនិងការរឹបអូសដីធ្លី»។
បន្ថែមលើការអធិប្បាយរបស់អ្នកស្រី Malmstrom ស្ថានបេសកកម្មការទូតនៃសហភាពអឺរ៉ុបប្រចាំនៅកម្ពុជាបានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយបញ្ជាក់បន្ថែមពីដំណើរការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះជាបណ្តោះអាសន្នដែលនឹងធ្វើឡើងជាពីរដំណាក់កាល។
បើតាមនីតិវិធីគឺក្រោយពេលដែលគណៈកម្មការពាណិជ្ជកម្មនៃសហភាពអឺរ៉ុបធ្វើការសម្រេចចិត្តនោះ ដំណើរការនៃការដកឋានៈអនុគ្រោះពន្ធនឹងចាប់ផ្តើមដោយមានការតាមដានរយៈពេល៦ខែដំបូងសិន។ នៅក្នុងអំឡុងពេលនេះ គណៈកម្មការដដែលនឹងទុកពេលឱ្យប្រទេសកម្ពុជាសហការនិងប្រមូលរាល់ព័ត៌មានចាំបាច់។ បន្ទាប់ពីនេះគឺនឹងមានរយៈពេល៦ខែទៀតដើម្បីសរសេររបាយការណ៍ស្តីពីការរកឃើញនានាដើម្បីបញ្ចប់ដំណើរការ ដែលគណៈកម្មការនឹងត្រូវធ្វើការសម្រេចចិត្តជាថ្មីថាត្រូវដកឋានៈអនុគ្រោះពន្ធ EBA ឬយ៉ាងណា។
លោក ខេន លូ អគ្គលេខាធិការសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា បដិសេធមិនផ្តល់ការអធិប្បាយដោយសារលោកមិនស្ថិតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោក អាត់ ធន់ ប្រធានសហភាពការងារកម្ពុជាថ្លែងថា ការរីកចម្រើនមួយផ្នែករបស់ពលរដ្ឋកម្ពុជាអាចនឹងមានការបាត់បង់ ប្រសិនបើសហគមន៍អឺរ៉ុបព្យួរប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធដល់ការនាំចេញរបស់កម្ពុជា។ លោកអះអាងថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ក៏អាចនឹងចុះថមថយផងដែរ។
«អ្វីដែលខ្ញុំចង់បញ្ជាក់ បើកាលណាដកមែន វាផលពិបាកទីមួយគឺកម្មករ មួយចំណែកណា ដែលដកហ្នឹងគឺអត់មានការងារធ្វើ ហើយអត់ការងារធ្វើវាអត់មានប្រាក់ចំណូល ហើយក្រុមហ៊ុននិងកម្មករអាចនឹងមានជម្លោះ នៅពេលដែលវាមានការដក ដាក់អីចឹងទៅ វាធ្វើឲ្យមានជម្លោះគ្នារឿងការទូទាត់លុយហ្នឹងទៅហើយកំណើនសេដ្ឋកិច្ចហ្នឹងក៏ប្រហែលជាមិនបានគ្រប់តាមអាចថា៧ភាគរយអីកើតទេ»។
ក៏ប៉ុន្តែលោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប្រាប់ VOA នៅថ្ងៃអង្គារនេះថាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជានឹងនៅបន្តរឹងមាំ ដោយហេតុថាកម្ពុជារកបានចំណូលផ្សេងទៀតក្រៅពីវិស័យកម្មន្តសាល ដើម្បីរក្សាលំនឹងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន។
«យើងមានបង្កើនចំណូលរបស់យើងដទៃទៀត ក្រៅពីឧស្សាហកម្មកម្មន្តសាលហ្នឹងបាទ»។
លោកមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា រដ្ឋាភិបាលក៏កំពុងធ្វើការជាមួយសហភាពអឺរ៉ុប ទៅលើបញ្ហាពន្ធអនុគ្រោះ EBAនេះផងដែរ។
«រាជរដ្ឋាភិបាលកំពុងតែបន្តការជជែកគ្នានិងដោះស្រាយនូវភាពចម្រូងចម្រាស យើងមានរយៈពេល១៨ខែទៀត ក្នុងការបញ្ចប់ ឬការដកពន្ធមួយចំណែកណាមួយ អាស្រ័យទៅលើលក្ខខណ្ឌពលរដ្ឋកម្ពុជាហ្នឹងមានកំណើនចំណូល វាច្រើនជាង១៥០០ដុល្លារ ហ្អានោះជាលក្ខខណ្ឌមួយដែលយើងត្រូវបាត់បង់ EBA មិនមែនបានសេចក្តីថាបាត់បង់ទាំងស្រុងទេ បាត់បង់ចំណែកណាមួយ ដោយសារកំណើន ចំណូលរបស់កម្ពុជាតែប៉ុណ្ណោះបាទ»។
យោងតាមសេចក្តីរាយការណ៍របស់ភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters ដែលបានចេញផ្សាយកាលពីពេលថ្មីៗនេះ បានឲ្យដឹងថា រោងចក្រកាត់ដេរនៅប្រទេសកម្ពុជាបានផ្គត់ផ្គង់ទំនិញឲ្យក្រុមហ៊ុនម៉ាកល្បីពិភពលោកជាច្រើនរួមមាន Gap Inc (GPS.N) និងក្រុមហ៊ុនរបស់ស៊ុយអែត H & M Hennes & Mauritz AB (Hmb.ST) ក្រុមហ៊ុនផលិតសម្ភារៈកីឡាNike (NKE.N) ក្រុមហ៊ុន Puma និង Adidas (ADSGn.DE) និងក្រុមហ៊ុនជាច្រើនទៀត។ តាមទិន្នន័យរបស់សហភាពអឺរ៉ុប កាលពីឆ្នាំ២០១៧ កម្ពុជាបាននាំចេញទំនិញមានតម្លៃជិត៦ពាន់លានដុល្លារនៅកាន់សហភាពអឺរ៉ុប។
សេចក្តីរាយការណ៍ដដែលបានដកស្រង់ការស្រាវជ្រាវមួយរបស់ភ្នាក់ងារ Moody’s ដែលបានរកឃើញថា ការបាត់បង់ដ៏មានសក្តានុពលនៃការអនុគ្រោះខាងពាណិជ្ជកម្មដើម្បីនាំទំនិញចូលទីផ្សារសហភាពអឺរ៉ុប នឹងបង្កផលប៉ះពាល់ជាអវិជ្ជមានលើផ្នែកឥណទានរបស់កម្ពុជា។ ភ្នាក់ងារបានឲ្យដឹងថា ការកើនឡើងនៃថ្លៃចំណាយដែលបណ្តាលមកពីការជាប់ពន្ធនេះ នឹងធ្វើឲ្យខូចខាតដល់លទ្ធភាពនៃការប្រកួតប្រជែងការនាំចេញរបស់កម្ពុជា លុះត្រាតែផលិតភាពកម្ពុជាមានលក្ខណៈប្រសើរ ដើម្បីទូទាត់នឹងការចំណាយដែលកើនឡើងថ្មីបន្ថែមទៀតនោះ៕
