ម៉ាស៊ីនកិស្រូវ Rice Miller គឺជាប្រធានបទមួយ កើនឡើងចេញពីការវិភាគថា ហេតុអ្វីកសិករខ្មែរ នាំស្រូវចេញទៅលក់នៅ វៀតណាម និង ថៃ? ហេតុអ្វី វៀតណាម ថៃ គេទិញស្រូវ ខ្មែរតម្លៃខ្ពស់ជាង ឈ្នួញ ឬ រោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវនៅកម្ពុជា? ដើម្បី យល់បានអំពីរឿងនេះ ជាដំបូង ខ្ញុំសូមធ្វើការរៀបរាប់អំពី ដំណើរការម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ បុរាណ និង ទំនើប ដូចខាងក្រោមនេះ៖
- ទី១ ម៉ាស៊ីន ត្រូវរែងស្រូវឲ្យស្អាត កុំមានចំបើង ស្មៅ
- ទី២ ម៉ាស៊ីន ត្រូវរែងគ្រាប់ក្រួស ថ្ម អាចម៍គេចេញសិន មានតែគ្រាប់ស្រូវល្អ ដែលនឹងធ្លាក់ចុះទៅខាងក្រោម
- ទី៣ ម៉ាស៊ីន ត្រូវ បកសំបកស្រូវ យើងហៅថា អង្កាម គឺស្រួវ ១ គ្រាប់ មានអង្កាមជាសំបក ២០%
- ទី ៣ ម៉ាស៊ីន ត្រូវ បកក្បាលអង្កាមចេញ ដែលយើងហៅថា កន្ទក់ និង ស្រោមគ្រាប់អង្ករ គឺមាន ១០% ក្នុង ស្រូវ ១ គ្រាប់ (កាលណាបក អស់ ដល់កន្លែង ស គេហៅអង្ករសំរិត_បើសិននៅ ស្រោម គេហៅអង្ករសំរូប) ទាំងស្រោម ទាំង ក្បាលអង្រ្កាម មាន ១០%
- ទី ៤ ម៉ាស៊ីន ត្រូវ ផ្លុំ រំលីង រែង គ្រាប់អង្ករឲ្យ ញែកគ្នា រវាង គ្រាប់អង្ករ អង្កាម និង កន្ទក់ ជា ៣ ទុយោផ្សេងៗគ្នា។
- ទី ៥ សម្រាប់ ម៉ាស៊ីនទំនើបសព្វថ្ងៃ គេមានកញ្រ្រែង រែងតាម ពណ៍អង្ករ គឺអង្ករសំរូប អង្ករសំរិត អង្ករមិនបាក់ លេខ១, អង្ករបាក់តិច លេខ ២ និង អង្ករ បាក់ច្រើន ២ឬ ៣ កំណាត់ ហៅថា អង្ករលេខ ៣..
- ទី ៦ ម៉ាស៊ីន កាន់តែទំនើប វាកិន យកតែ បណ្តូលអង្ករ
- រោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ គេទិញស្រូវ ១ តោន ទម្ងន់ ១០០០ គក ដែលមានសំណើម ២៥% ពេលកិនជាអង្ករ គេបន្ថយសំណើមចុះមកត្រូវ ១៤% បើសិនជា រោងម៉ាស៊ីនចាស់ បុរាណ គេនឹងខាតបង់ ១២៨ គក/តោន តែសម្រាប់រោងម៉ាស៊ីនទំនើប គេរក្សាទម្ងន់បានដដែល ដោយគេបាញ់សំណើមចូល ឬ បន្ថយសំណើម អាស្រ័យតាមប្រព័ន្ធកំព្យុរទ័រ
- ស្រូវ ១០០០ គក ចេញជាអង្ករ ៧០០ គក អង្កាម ២០ គក និង កន្ទក់ ១០ គក តែម៉ាស៊ីនសម័យទំនើបនេះ គឺលែងមាន អង្កាមដូចមុន គេកិនបំលែងអង្កាមទៅជាកន្ទក់ទាំងអស់ ដូច្នេះ ស្រូវ ១០០០ គក គេអាចមានកន្ទក់ ៣០០ គក ដែលគិតជា លុយ ៨០០ រៀល គុណ ៣០០ គក ស្មើរលុយ ២៤០,០០០ រៀល ក្នុងន័យនេះ ដែលអ្នករកស៊ីកិនស្រូវ គេមិនយកលុយដូចមុនឡើង គឺគេទៅដឹកស្រូវដក់ផ្ទះ ដឹកអង្ករយកមកឲ្យវិញដល់ផ្ទះ ព្រោះគេចំណេញបានកន្ទក់។
- កសិករនិងអ្នកនយោបាយមួយចំនួន សម្តែងគំនិតប្រឆាំងថា ខំធ្វើស្រូវលក់បានថោកជាង កន្ទក់ ដែលស្រូវលក់បាន ៧០០ រៀល/គក ចំណែកកន្ទក់ លក់បានដល់ ៨០០ រៀល/គក ដួច្នេះគួរលក់ជាកន្ទក់វិញ !! នេះជាការយល់ខុស ព្រោះ កន្ទក់ និង អង្កាម អាចមានពី ៣០ ទៅ ៤០% ពេលកិនគឺបានទៅ ម្ចាស់ម៉ាស៊ីនទាំងអស់ បើសិនយើងម្ចាស់ស្រូវយកកន្ទក់ដូច្នេះ ម្ចាស់ម៉ាស៊ីនគេនឹងគិតតម្លៃពេញ !! សរុបគឺ ខាងម្ចាស់ស្រូវ គួរលក់ជាស្រូវវិញ។ បើចង់បានតម្លៃខ្ពស់ ត្រូវផលិតស្រូវ គុណភាពល្អ មិនសើមពេក និងជាពូជស្រូវល្អ !
- ប្រជាជនវៀតណាម និង ថៃតែងតែមកនាំស្រូវចូលពីកម្ពុជាក្នុងតម្លៃមួយខ្ពស់ជាឈ្នួញនៅកម្ពុជា មូលហេតុងាយយល់ គឺគេមាន ឡសម្ងួត គេមានរោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ និងជាពិសេស ស្រូវនៅកម្ពុជា ប្រើជីគីមី តិចតួច ធៀបវៀតណាម និងថៃ ដែលស្រូវកម្ពុជាគេអាចនាំចេញមានគុណភាពខ្ពស់ ចំណែកស្រូវស្រុកគេ សម្រាប់បម្រើការក្នុងស្រុក។
រោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវចំនួន៤ ចុះកិច្ចសន្យាផលិតកម្មកសិកម្ម ដំណាំកសិឧស្សាហកម្ម និងស្រូវសរីរាង្គ ជាមួយសហគមន៍កសិកម្មចំនួន៥០2020-09-29 12:19pm
(ភ្នំពេញ)៖ លោក វេង សាខុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ នាព្រឹកថ្ងៃទី២៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០នេះ បានអញ្ជើញជាសាក្សី ក្នុងពិធីចុះកិច្ចសន្យា ផលិតកម្មកសិកម្មដំណាំកសិ-ឧស្សាហកម្ម និងស្រូវសរីរាង្គ រវាងរោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវចំនួន៤ ជាមួយសហគមន៍កសិកម្ម ចំនួន៥០សហគមន៍។ ពិធីនេះ បានរៀបចំធ្វើឡើង នាទីស្ដីការក្រសួងកសិកម្ម។
ការរៀបចំពិធីចុះកិច្ចសន្យានាពេលនេះ គឺជាជោគជ័យដ៏ធំមិនធ្លាប់មាន ដោយមានកិច្ចសន្យា រហូតដល់ទៅចំនួន៥២កិច្ចសន្យា លើផលិតផលស្រូវសរីរាង្គ ក្នុងបរិមាណ២៤,៦៦២តោន និងដំឡូងមីសរីរាង្គ ក្នុងបរិមាណ៣០,២០៦តោន ដោយមានសហគមន៍កសិកម្មចំនួន៥០សហគមន៍ ក្នុងខេត្តចំនួន៦ គឺខេត្តតាកែវ (៤កិច្ចសន្យា ៤សហគមន៍) កំពង់ស្ពឺ (១កិច្ចសន្យា ១សហគមន៍) កំពត (១កិច្ចសន្យា ១សហគមន៍) កំពង់ឆ្នាំង (៦ កិច្ចសន្យា ៦សហគមន៍) មណ្ឌលគិរី (៦កិច្ចសន្យា ៦សហគមន៍) និងខេត្តព្រះវិហារ (៣២កិច្ចសន្យា ៣២សហគមន៍)។
ដោយឡែក ក្រុមហ៊ុនចំនួន៤ ដែលបានចុះកិច្ចសន្យារួមមាន៖ ក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្មកសិកម្មកម្ពុជា (CACC) ក្រុមហ៊ុន អេមរុ រ៉ាយកម្ពុជា (Amru Rice) ក្រុមហ៊ុន Signatures of Asia (SOA) និងក្រមហ៊ុន បាយ័នហេរីធេច។
លោករដ្ឋមន្ត្រី វេង សាខុន បានធ្វើការវាយតម្លៃខ្ពស់ ចំពោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង សហការគ្នាបានយ៉ាងល្អ ពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធដោយមានការសម្របសម្រួល ពីនាយកដ្ឋានកសិឧស្សាហកម្ម ឈានមកសម្រេចបាននូវកិច្ចសន្យាមួយ ដែលអាចចាត់ទុកថា ជាបន្ទាត់ជាខ្សែ ឬជានិតិវិធីសម្រាប់ឲ្យភាគីអ្នកផលិត និងអ្នកបញ្ជាទិញដើរព្រមគ្នា ឆ្ពោះទៅទិសដៅមួយយ៉ាងជាក់លាក់ពិតប្រាកដ យុត្តិធម៌ តម្លាភាព សច្ចភាព និងជំនឿទុកចិត្តគ្នា ដោយឈរលើគោលការណ៍សំខាន់៣ គឺ៖ ធានាបាននូវបរិមាណផ្គត់ផ្គង់ប្រកបដោយនិរន្តរភាព គុណភាពផលិតផល ធានាបាននូវតម្លៃ និងធានាបាននូវសាមគ្គីភាព កិច្ចសហការ និងជំនឿទុកចិត្ត។
ពិតណាស់លទ្ធផលនាពេលនេះ បានឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញថា ក្រសួងកំពុងតែបន្តជំរុញ និងលើកទឹកចិត្ត ឲ្យគ្រប់អនុវិស័យទាំងអស់ អនុវត្តតាមអភិក្រម «រដ្ឋ-ឯកជន-ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ និងសហគមន៍» ដើម្បីពង្រីកវិសាលភាព ឲ្យបានកាន់តែទូលំទូលាយ ទៅដល់សហគមន៍ផ្សេងៗទៀត ក្នុងទិសដៅចូលរួមចំណែក អភិវឌ្ឍន៍វិស័យកសិកម្ម ក្នុងបរិបទនៃបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្មទី៤ និងសាកលភាវូបនីយកម្ម។
លោករដ្ឋមន្ត្រី វេង សាខុន បានបន្តទៀតថា ក្នុងកាលៈទេសៈដែលកម្ពុជា កំពុងជួបនូវវិបត្តិជំងឺឆ្លងកូវីដ-១៩ រាជរដ្ឋាភិបាល កំពុងតែយកចិត្តទុកដាក់គិតគូដោះស្រាយ បញ្ហារបស់កសិករ សហគមន៍កសិកម្ម សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យពួកគាត់ រក្សាបាននូវសកម្មភាពផលិត និងបន្តការផលិតឲ្យកាន់តែរីកចម្រើន បន្ថែមទៀត តាមរយៈពង្រឹងបរិយាកាសវិនិយោគឲ្យបានល្អប្រសើរ ដើម្បីបង្កើតការងារ ស្រូបយកកម្លាំងពលកម្មក្នុងស្រុក ផ្តល់ប្រាក់ចំណូល និងប្រើប្រាស់វត្ថុធាតុដើម កសិកម្មឲ្យអស់លទ្ធភាព។
ជាក់ស្តែង ការប្រើប្រាស់វត្ថុធាតុដើមកសិកម្ម បាននឹងកំពុងក្លាយជាកម្លាំងចលករមួយយ៉ាងសំខាន់ ក្នុងការជួយជំរុញឲ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរជាវិជ្ជមាន នូវឥរិយាបទផលិត ពីការផលិត ដើម្បីហូបចុកក្នុងគ្រួសារ មកផលិតដើម្បីទីផ្សារដែលត្រូវធានាឲ្យបាននូវនិរន្តរភាពនៃបរិមាណផ្គត់ផ្គង់ ស្តង់ដារផលិត គុណភាព សុវត្ថិភាព និងស្ថិរភាពតម្លៃ ដែលគ្រប់និន្នាការទាំងអស់នេះ ប្រាកដជានឹងចូលរួមធ្វើឲ្យប្រសើរឡើង ទាំងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច សង្គម បរិស្ថាន ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ បរិយាប័ន្ន និងនវានុវត្តន៍ ក្នុងបរិបទនៃដំណើរឆ្ពោះទៅសម្រេចចក្ខុវិស័យនាឆ្នាំ២០៣០ និងឆ្នាំ២០៥០។
ក្នុងឱកាសនេះផងដែរ លោករដ្ឋមន្ត្រី វេង សាខុន ក៏បានផ្តល់បន្ថែមនូវអនុសាសន៍សំខាន់ៗ ជូនដល់ភាគីដែលជាអ្នកអនុវត្តកិច្ចសន្យានេះ ក្នុងន័យជារួម៖
១៖ ព្យាយាមអនុវត្តកិច្ចសន្យានេះ ឲ្យបានសុក្រឹត្យឈរលើស្មារតីទទួលខុសត្រូវ ទៅតាមភារកិច្ចរៀងៗខ្លួន បញ្ជាប និងពង្រឹងការអនុវត្តបច្ចេកទេសផលិត ឲ្យបានសមស្រប ពង្រឹងការងារគ្រប់គ្រង និងដឹកនាំសហគមន៍ ឲ្យបានត្រឹមត្រូវល្អទាំងការងាររដ្ឋបាល បច្ចេកទេស ហិរញ្ញវត្ថុ និងប្រជាធិបតេយ្យ។
២៖ នាយកដ្ឋានកសិ-ឧស្សាហកម្ម សហការជាមួយមន្ទីរកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទខេត្តទាំងអស់ ត្រូវបន្តតាមដាន ជួយជំរុញបន្ថែមលើការអនុវត្តកិច្ចសន្យា ឲ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព។ ត្រូវជំរុញរៀបចំ និងអនុវត្តស្តង់ដារផលិតផលិតផលកសិកម្ម ដោយប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាទំនើប និងការបង្កើត ឲ្យមានស្ថាប័ន បញ្ជាក់គុណភាព ធ្វើការកែលម្អអភិវឌ្ឍន៍មន្ទីរពិសោធន៍ ពង្រឹងសមត្ថភាពដល់អង្គភាពពាក់ព័ន្ធ និងមន្រ្តី។
៣៖ សូមស្នើដល់ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ និងកសិកម្ម ជួយពិនិត្យលទ្ធភាពបន្ថែម ក្នុងការផ្តល់កម្ចីដល់ក្រុមហ៊ុន ដែលកំពុងអនុវត្តកិច្ចសន្យា។
៤៖ ស្នើដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ បន្តជួយដល់ការអភិវឌ្ឍសហគមន៍កសិកម្មបន្ថែមទៀត។
៥៖ ទាំងអ្នកផលិត និងអ្នកបញ្ជាទិញ គួររួមគ្នាសិក្សាពីតម្រូវការ ឬនិន្នាការទីផ្សារទាំងក្នុង និងក្រៅស្រុក មុនឈានទៅចុះកិច្ចសន្យាផលិត។ ភាគីពាក់ព័ន្ធ ដៃគូអភិវឌ្ឍ អង្គការជាតិ-អន្តរជាតិ វិស័យឯកជន សហគមន៍ គួរតែបង្កើនកិច្ចសហការលើការអនុវត្តកិច្ចសន្យាផលិតកម្មកសិកម្ម ឲ្យកាន់តែទូលំទូលាយ និងមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់។
សូមជម្រាបថា គិតមកទល់ចុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០ ការចុះកិច្ចសន្យាផលិតកសិកម្ម បានកើនឡើងដល់៧០១ កិច្ចសន្យា ទៅលើប្រភេទផលិតផលកសិកម្ម ជាច្រើនមុខ ដូចជា៖ ស្រូវពូជ ស្រូវសរីរាង្គ ស្រូវក្រអូប ស្រូវចំណី ដំឡូងមីសរីរាង្គ ម្រេច ស្ករត្នោត បន្លែ ស្វាយចន្ទី ពោត សណ្តែកខៀវ សណ្តែកបាយ មាន់ស្រែ ជ្រូក -ល-៕
កម្ពុជាស្នើចិនចុះវាយតម្លៃរោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវបន្ថែម ដើម្បីអាចនាំចេញអង្ករ ៤០ ម៉ឺនតោនរាជធានីភ្នំពេញ ៖ បើទោះបីជាមហា អំណាចចិន ធ្លាប់សន្យានឹងទិញអង្ករពីកម្ពុជាចំនួន ៤០ម៉ឺនតោន តែនៅមានឧបសគ្គមួយចំនួនដែលត្រូវធ្វើបន្ត ហេតុដូចេះ្នហើយ ថ្នាក់ដឹកនាំក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ក៏ដូចជាសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា ថ្មីៗនេះ បានស្នើសុំនេះឱ្យភាគីចិនជួយសម្រួលនីតិវិធីដើម្បីអនុវត្តគោលការណ៍នាំចេញអង្ករទៅប្រទេសចិនឲ្យបាន ៤០ម៉ឺនតោន តាមការផ្ដល់ជូនរបស់ចិន។ ការស្នើសុំពីភាគីចិននេះត្រូវបានក្រុមហ៊ុននាំចេញអង្ករថា ក្នុងគោលបំណងឱ្យភាគីចិនជួយសម្រួលនីតិវិធីទទួលស្គាល់រោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ និងក្រុមហ៊ុននាំចេញអង្ករពីកម្ពុជាបន្ថែម។លោកឧកញ៉ា សុង សារ៉ន អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន អេមរុ រាយស៍ មានប្រសាសន៍ឱ្យដឹងកាលពីថ្ងៃទី ៤ ខែមីនាម្សិលមិញថាកម្ពុជាកំពុងស្នើឱ្យភាគីចិនជួយសម្រួលនីតិវិធីសំខាន់មួយចំនួន ដូចជាការ ស្នើឲ្យភាគីចិន ទទួលស្គាល់ម៉ាស៊ីនកិនស្រូវដទៃផ្សេងទៀត ដើម្បីឲ្យម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ អាចកិននាំចេញអង្ករទៅចិនបាន ដោយបញ្ចូលម៉ាស៊ីនកិនស្រូវខ្មែរ និងក្រុមហ៊ុននាំចេញដែលមានសមត្ថភាពបន្ថែមទៅលើក្រុមហ៊ុនដែលមាននៅពេលសព្វថ្ងៃ»។លោកឧកញ៉ា សុង សារ៉ន លើកឡើងថា « មូលហេតុដោយសារមានរោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវក្នុងស្រុក មានការវិវត្តផ្លាស់ប្តូរនៅរយៈពេល ២ ឬ៣ ឆ្នាំចុងក្រោយ បើប្រៀបធៀបកាលពី ៣ឆ្នាំមុន ។ អញ្ចឹងយើងស្នើសុំ ឱ្យគាត់ចុះមកពិនិត្យម្តងទៀត ដាក់បញ្ចូលរោងម៉ាស៊ីនផ្សេងទៀតចូលផង ។បើសិនគាត់ចុះមកពិនិត្យម្តងទៀត ខ្ញុំគិតថានឹងមានរោងម៉ាស៊ីនជាច្រើនផ្សេងទៀតនឹងជាប់ តាមរយៈការវាយតម្លៃគុណភាពនិងស្តង់ដារដែលកំណត់ដោយចិន ។ យើងចង់ឱ្យគាត់មកធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពលើការទទួលស្គាល់ក្រុមហ៊ុនខ្មែរនាំចេញអង្ករទៅប្រទេសចិន»។ចំណែកលោកឧកញ៉ា ហ៊ុន ឡាក់ អនុប្រធានសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជាមានប្រសាសន៍ថា ក្រុមហ៊ុនដែលបានជាប់នៅក្នុងតារាងវាយតម្លៃលើកដំបូង នាំចេញអង្ករទៅប្រទេសចិន គឺមានចំនួន ២៦ក្រុមហ៊ុន តែប៉ុណ្ណោះ។ លោកឧកញ៉ា មានប្រសាសន៍បន្តថា ៖ «ថ្មីៗនេះ យើងបានស្នើសុំឱ្យខាងនាយកដ្ឋានគយរបស់ចិនចុះមកត្រួតពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះក្រុមហ៊ុន បញ្ចូនលើកទី២ទៅឱ្យភាគីចិន ថាពួកគាត់ (រោងម៉ាស៊ីន) ពេញសមត្ថភាពអាចផលិតអង្ករឆ្លើយតបទៅតាមស្តង់ដារប្រទេសចិនបាន អីចឹងចង់ឱ្យចិនចុះមកពិនិត្យទៅលើក្រុមហ៊ុនដែលបានដាក់ស្នើទៅលើកទី២នេះ»។
បើតាមអនុប្រធានសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា កន្លងមកខាងក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ក៏ដូចខាងសហព័ន្ធស្រូវបានដាក់ស្នើសុំទៅភាគិចិនចុះមកវាយតម្លៃក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុកបន្ថែម តែមកដល់ពេលនេះភាគីចិនពុំទាន់បានចុះមកនោះទេ ហើយចំនួនក្រុមហ៊ុនដែលបានដាក់ទៅខាងភាគចិនវាយតម្លៃបន្ថែមមានចំនួនមិនតិចជាងកាលលើកទី១ទេ គឺប្រមាណ២៦ក្រុមហ៊ុននោះទេ។ លោកឧកញ៉ា ហ៊ុន ឡាក់ បញ្ជាក់ថា៖ កាលណាចិនអនុញ្ញាតឱ្យរោងម៉ាស៊ីនខ្មែរកាន់តែច្រើនបាននាំចេញទៅបាន នោះវាជាឱកាសរបស់រោងម៉ាស៊ីន។ បើក្រុមហ៊ុនថ្មីបានជាប់ពីការវាយតម្លៃពីខាងភាគីចិនបន្ថែម នឹងជួយបង្កើនសមត្ថភាពនាំចេញអង្ករកាន់តែលឿននិងកាន់តែច្រើនជាងមុន ធ្វើឱ្យកម្ពុជាទទួលបានតែផលចំណេញនៅពេលណាយើងមានរោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ មានចំនួនបានកាន់តែច្រើនសម្រាប់កិនស្រូវទុកនាំចេញទៅប្រទេសចិន»។
លោកឧកញ៉ា លើកឡើងថា កាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំមុនកម្ពុជាបាននាំចេញអង្ករ បានគ្រប់ចំនួនទាំងអស់តាមកូតាដែលចិនអនុញ្ញាត។តែដោយឡែកទើបតែនៅឆ្នាំ២០១៨ ដែលមិនបានគ្រប់ចំនួនដែលកូតាចិនគេឱ្យ។ មូលហេតុដោយសាររោងម៉ាស៊ីនមួយចំនួនមានទាន់ជាប់ក្នុងតារាងវាយតម្លៃពីភាគចិននិងការប្រកួតប្រជែងថ្លៃអង្ករនៅលើពិភពលោក។ លោកបញ្ជាក់ថា កាលឆ្នាំ២០១៨ កម្ពុជានាំចេញអង្ករទៅប្រទេសចិនមានប្រមាណតែ១៧ម៉ឺនតោនក្នុងចំណោមបរិមាណសរុប៣០ម៉ឺនតោនដែលចិនផ្តល់កូតាជូនកម្ពុជា។
លោក ស៊ាង ថៃ មន្ត្រីអ្នកនាំពាក្យក្រសួង ពាណិជ្ជកម្ម មានប្រសាសន៍ថា ក្នុងកិច្ចប្រជុំនៅសៀមរាបទ្វេភាគីជាមួយចិនកន្លងមកនេះគឺចង់ឱ្យគាត់ (ចិន) ជួយសម្រួលនីតិវិធីឱ្យបានស្រួលជាងមុនយើងអាចបន្ថែមចំនួនរោងម៉ាស៊ីនមានសិទ្ធនាំទៅបន្ថែម។
លោកបន្តថា «ការស្នើសុំសម្រួលនីតិវិធីពីភាគីចិនយើងនូវតែមានក្តីសង្ឃឹម ពីព្រោះកាលណាយើងមានបញ្ហាទាល់តែយើងជួបនិយាយគ្នាដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហា។ចីងបានក្នុងកិច្ចប្រជុំRCEP បានជារដ្ឋមន្ត្រីឆ្លៀតជួបជាមួយភាគីចិនដើម្បីបង្ហាញអំពីការលំបាកនៅក្នុងការនាំចេញ ដើម្បីភាគីចិនគាត់ជួយពិនិត្យដោះស្រាយ ហើយគាត់ក៏ទទួលយកសំណើរនេះ។ដូចនេះយើងសង្ឃឹមពេលយើងបានជជែកគ្នាអាចនឹងដោះបញ្ហាខាងលើនេះបើមិនបានទាំងស្រុកក៏បានក្នុងផ្នែកណាមួយ»៕
ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ និងកសិកម្ម (ARDB) បានចាប់ផ្តើមផ្តល់ទុនពិសេសរបស់រដ្ឋាភិបាលចំនួន ៣០ លានដុល្លារដល់រោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវនិងអ្នកនាំចេញសម្រាប់រដូវច្រូតកាត់។ នេះបើតាមការឲ្យដឹងពីអគ្គនាយកនៃធនាគារមួយនេះ។កៅ ថាច អគ្គនាយកនៃធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ និងកសិកម្មបានឲ្យដឹងថា ទុននេះបាននិងកំពុងត្រូវបានបញ្ចេញជាជំហានៗ។ លោកថា៖ «ក្នុងដំណាក់កាលដំបូងនេះ យើងបានបញ្ចេញទឹកប្រាក់ប្រមាណជា ៣ លានដុល្លាររួចហើយ»។
ទំហំទឹកប្រាក់នេះនឹងត្រូវផ្ដល់ជូនក្នុងកំឡុងពេលប្រមូលផលសម្រាប់ពូជស្រូវប្រភេទក្រអូបដែលមានដូចជាផ្ការំដួល ផ្ការំដេង ផ្ការមៀត និងសុម៉ាលី។
លោកបន្តថា ទុនថ្មីនេះទទួលបានបន្ទាប់ពីប្រាក់កម្ចីពិសេសទំហំ ៥០ លានដុល្លារបានផ្ដល់ជូនទៅកាន់រោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវនិងអ្នកនាំចេញសម្រាប់ការប្រមូលផលស្រូវក្រអូបនិងសែនក្រអូបដែលធ្វើឡើងកាលពីពេលកន្លងទៅ។
លោកបន្ថែមថាថវិកាថ្មីនេះត្រូវការជាចាំបាច់ដើម្បីជួយសម្រួលដល់ការទិញបន្ថែមទៀតពីសំណាក់រោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវពីកសិករ។
លោកថា៖ «ខេត្តដែលមិនរងផលប៉ះពាល់ដោយទឹកជំនន់មិនមានភាពយឺតយ៉ាវក្នុងការប្រមូលផលដូចបន់ដែលរងផលប៉ះពាល់នោះទេ។ ប្រាក់កម្ចីនឹងបន្តផ្តល់ជូននៅចន្លោះខែមករានិងកុម្ភៈ។ ភាគរយនៃប្រាក់កម្ចីមិនដំណើរការស្ថិតនៅក្នុងការគ្រប់គ្រងបាន ខណៈធនាគារក៏បាននិងកំពុងរៀបចំរចនាសម្ព័ន្ធប្រាក់កម្ចីឡើងវិញយ៉ាងសកម្មផងដែររហូតដល់អតិថិជនមានលទ្ធភាពទូទាត់សងវិញត្រឡប់មកវិញ»។
លោក ម៉ី ម៉ុន អនុប្រធានសហគមន៍អង្ករសរីរាង្គបឹងលាចសម្បូរផលក្នុងខេត្តកំពង់ឆ្នាំងដែលបានចុះកិច្ចសន្យាកសិកម្មជាមួយក្រុមហ៊ុន Amru Rice បានមានប្រសាសន៍ថាកសិករនៅក្នុងសហគមន៍ដែលផលិតស្រូវក្រអូបប្រភេទ «ផ្ការំដួល» បច្ចុប្បន្នមានការមមាញឺកជាមួយនឹងការប្រមូលផល។
លោកបន្តថាសហគមន៍របស់លោកមានសមាជិកចំនួន ២៧ លើផ្ទៃដីសរុបចំនួន ២០ ហិកតា។ ពួកគេលក់ស្រូវរបស់ពួកគេទៅឱ្យក្រុមហ៊ុន Amru ក្នុងតម្លៃកិច្ចសន្យា ១៦២០ រៀលក្នុង ១ គីឡូក្រាមសម្រាប់គុណភាពល្អបំផុត និង ១៥៨០ រៀលក្នុងមួយគីឡូសម្រាប់ថ្នាក់ទី ២ ។
សម្រាប់កសិករដែលលក់ដោយផ្ទាល់ទៅឱ្យឈ្មួញកណ្តាលទទួលបានតម្លៃ ១៣០០ រៀលក្នុងមួយគីឡូក្រាម
លោក ម៉ី ម៉ុន បច្ចុប្បន្នធ្វើស្រែលើផ្ទៃដី ៤ ហិកតាដែលផ្តល់ទិន្នផល ៧ តោនក្នុងមួយរដូវ។ លោកកញ្ជាក់ថា ការធ្វើកសិកម្មតាមកិច្ចសន្យាផ្តល់ឱ្យរូបលោកនូវតម្លៃខ្ពស់ជាងអ្វីដែលឈ្មួញកណ្តាលផ្តល់ឱ្យ។
ប្រធានសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា និងអគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន Amru Rice លោក សុង សារ៉ន បានថ្លែងថាទោះបីមានការធ្លាក់ចុះតម្លៃអង្ករថៃហមម្លិះនិងអង្ករផ្កាម្លិះដែលធ្លាក់ចុះជាង ៣០ ភាគរយក្នុងប៉ុន្មានសប្តាហ៍ថ្មីៗនេះក៏ដោយ ក៏រោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវនិងអ្នកនាំចេញរបស់សហព័ន្ធនៅតែ ព្យាយាមអស់ពីសមត្ថភាពដើម្បីរក្សាតម្លៃល្អបំផុតសម្រាប់អ្នកផលិតដោយប្រើទុនរបស់ ARDB ។
លោកបន្ថែមថា៖ «តម្លៃស្រូវផ្កាម្លិះបានធ្លាក់ចុះពី ១១៥០ រៀលក្នុងមួយគីឡូមកនៅប្រមាណជា ១០៥០ រៀលក្នុងមួយគីឡូកាលពីសប្តាហ៍មុន។ រោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវភាគច្រើនកំពុងទិញស្រូវពីប្រជាកសិករដើម្បីរក្សានូវតំរូវការនិងការពារការធ្លាក់ចុះតម្លៃបន្តទៀត»។
លោកបន្តថាសមាជិកមួយចំនួនរបស់សហព័ន្ធដែលមានស្តុកអង្ករជាទ្រព្យបញ្ចាំបានដាក់ពាក្យស្នើសុំទៅកាន់ ARDB រួចហើយដើម្បីទទួលបានប្រាក់កម្ចីថ្មី។
លោកថា៖ «សំរាប់ Amru ដែលយើងទិញតែផលិតផលដែលត្រូវតាមស្តង់ដារស្រូវសរីរាង្គនិងមាននិរន្តរភាព ដែលមានន័យថាការទិញមានប្រមាណពី ៣០ ០០០ ទៅ ៤០ ០០០ តោន»។
លោកបន្ថែមថាថវិកាចំនួន ៣០ លានដុល្លារនេះគឺគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ទិញស្រូវពីប្រជាកសិករ ខណៈដែលបច្ចុប្បន្នសមាជិករបស់សហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជាកំពុងទិញស្រូវបន្ថែមទៀតដើម្បីទុកក្នុងស្តុក។
លោកថា៖ «យើងរំពឹងថាតាមរយៈចំនួនទឹកប្រាក់ពីរដ្ឋាភិបាលនេះ យើងអាចប្រមូលស្រូវបានជាង ១១ ម៉ឺនតោន។ យើងមានទំនុកចិត្តថាសមាជិកអាចប្រើប្រាក់កម្ចីមុននិងថ្មីពី ARDB រួមគ្នាដើម្បីទិញស្រូវដែលពួកគេត្រូវការបាន»។
គួរបញ្ជាក់ឲ្យដឹងផងដែរថា យោងតាមតួលេខពីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ចំណូលសរុបនៃការនាំចេញអង្កររបស់កម្ពុជាបានឈានដល់ទំហំទឹកប្រាក់ចំនួន ៣៦៦,៤៤ លានដុល្លារក្នុងរយៈពេល ១០ ខែដំបូងនៃឆ្នាំ ២០២០ ។
ការនាំចេញក្នុងរយៈពេល ១០ ខែនៃឆ្នាំ ២០២០ នេះបានកើនឡើងដល់ ៥៣៦ ០៣៥ តោន កើនឡើង ១៧,១១ ភាគរយបើប្រៀបធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ ។ ប្រទេសកម្ពុជាផលិតស្រូវបានជាង ១០ លានតោនក្នុងមួយឆ្នាំដែលនាំចេញភាគច្រើនទៅកាន់ទីផ្សារប្រទេសវៀតណាមដែលមានចំនួនជាង ២ លានតោនក្នុងមួយឆ្នាំៗ៕
